use the file or the thumbnail according to the license: CC BY-NC-SA 4.0 Attribution-NonCommercial-ShareAlike
Platon et l' art: un malentendu?
Duhot , J.-J.
Ο Πλάτων παρέχει την εντύπωση ότι διατηρεί μια αμφιλεγόμενη στάση, ίσως αντιφατική, ως προς την τέχνη, δηλαδή ταυτοχρόνως ευνοϊκή και εχθρική. Επικρίνει τους ποιητές και τους μουσικούς, ενώ συγχρόνως εμφανίζεται ιδιαιτέρως ευαίσθητος προς την ποίηση, αναδεικνύοντας μάλιστα τον ποιητή ως εμπνευόμενον από τους θεούς. Στην περίπτωση της ποιήσεως, διακρίνει την τέχνη από την τεχνική, κι έτσι, μας οδηγεί στο να συνειδητοποιήσουμε ότι οι Έλληνες δεν διαθέτουν όρο που να δηλώνει ό,τι εμείς ονομάζομε τέχνη και που ο Πλάτων αντιδιαστέλλει, όπως κι εμείς, από την τεχνική. Ο εμπνεόμενος είναι επικίνδυνος, επειδή δεν είναι κύριος του εαυτού του και κινείται εντός του παραλόγου. Αντιθέτως ο Πλάτων χρησιμοποιεί ένα λογικό πρότυπο δομημένο επί του πλαισίου των Πυθαγορείων, προκειμένου να προτείνει μία δομή του κόσμου. Τελικώς, φαίνεται ν' αντιλαμβάνεται την ψυχολογία του καλλιτέχνη, αγνοώντας τη φύση της τέχνης. Οι μεταβάσεις και οι συγχύσεις αυτές ερείδονται στην πραγματικότητα επί μιας βασικής παρεξηγήσεως: Η τέχνη, όπως την αντιλαμβανόμαστε σήμερα, δεν υπάρχει για τους Έλληνες, οι οποίοι δεν διαθέτουν ειδικόν όρο προκειμένου να την κατονομάσουν- και, εάν ο πλατωνικός στοχασμός προσδίδει τη μεγίστη σημασία σ΄ αυτό που εμείς ονομάζομε τέχνη, η αντιληπτική μας διαβάθμιση κατ' ούδένα τρόπον ανταποκρίνεται προς εκείνην του Πλάτωνος. Κατά τη γνώμη μας, ο φιλόσοφος κατενόησε τον καλλιτέχνη χωρίς να κατανοήσει την τέχνη· πρέπει όμως ν' αντιστρέψωμε την αντίφαση προκειμένου να διερωτηθώμε εάν η έννοια «τέχνη» δεν είναι παρά μία σύγχρονη επινόηση.
Academy of Athens
