Actualité de la Pensée d' Héraclite

Actualité de la Pensée d' Héraclite

This item is provided by the institution :
Academy of Athens   

Repository :
Research Centre for Greek Philosophy   

see the original item page
in the repository's web site and access all digital files of the item*
use
the file or the thumbnail according to the license:
CC BY-NC-SA 4.0

Attribution-NonCommercial-ShareAlike
CC_BY_NC_SA



Actualité de la Pensée d' Héraclite

Castanos de Medicis, Stelios

Τείνει να υποστηριχθή, και εν τινι τρόπω συντόμω (ίσως άρα μόνο προεισαγωγικώ) να αποδειχθή, ότι ο Ηράκλειτος δεν επέδρασε επί της ιστορικής εξελίξεως της ανθρώπινης σκέψεως απλώς – μικρώς άλλωστε ή μεγάλως – ως οιοσδήποτε διανοητής, αλλά ότι η θεώρησίς του, πέραν της φυσικής επιδράσεως επί των μεταγενεστέρων, αποτελεί ιδιαίτατα σήμερον βάσιν, πέριξ της οποίας ορίζεται και συγκροτείται η σύγχρονος «επανάστασις» του πνεύματος, λαμβανομένη ως η μετάστασις από το χωριακόν εις το χρονικόν επίπεδον της συνειδήσεως. Αφού αναφερθούν, δια μέσου των αιώνων, αι γνωσταί επιδράσεις της ηρακλειτικής νοοτροπάις επί των θέσεων των ιπποκρατικών, του Πλάτωνος, των Στωϊκών, του Χριστιανισμού, των αλχημιστών, του Λαίμπνιτς ή του Χέγκελ, υπενθυμίζεται η περίεργη «περίπτωσις» Νίτσε, του οποίου το σύνολον των αντιλήψεων αποτελεί αναγωγήν εις τας θεωρίας του Εφεσίου φιλοσόφου. Έκτοτε, από του δεκάτου ενάτου αιώνος δηλαδή μέχρι σήμερον, η σκέψις του Ηρακλείτου ευρίσκεται εις το κέντρον όλων των εκφάνσεων του πνεύματος: τόσον της φυσικής, με τον Αινστάιν· της φιλοσοφίας, με τον Μπερξόν, τον Μουνιέ, τον Μάρξ, τον Σάρτρ ή, καλύτερα, τον Χάιντεγγερ· της γεωμετρίας, με τον Ρίμαν, όσο και της ψυχολογίας, με τον Φρόυντ ή, περισσότερον, με τον Γιούγκ· ή της τέχνης με τον Πικάσσο, τον Προύστ, τον Χάξλεϋ, τον Σαίν-Τζών Πέρς, τον Ντάρρελ· ή της θεολογίας, με τον Τεγιάρ ντε Σαρντέν. Γίνεται ολοένα και προδηλότερον ότι εισερχόμεθα εις μιαν νέαν αντίληψιν του κόσμου, όπου το επικρατέστερον στοιχείον παύει να είναι η δαστηματική παράστασις της ακινησίας ή της διαλεκτικής παρουσιάσεως του χρόνου ως νεεργούντος της άρνησιν της αρνήσεως (και, κατά συνέπειαν, ως εξέλιξις εν διαστήματι, όπως λέγει ο Μπέρξον) και γίνεται η χρονική αντίληψις της άρσεως των αντινομιών δια της ταυτότητος των αντιθέσεων, μέσα μιας ένας διαλεκτικής, μέσα μιας νέας λογικής, μέσω μια νέας ηθικής. Τα σπέρματα της τάσεως αυτής ευρίσκονται όλα προδεδομένα προειρημένα εντός των αποσπασμάτων του Ηρακλείτου. Όταν λοιπόν ωρισμένοι σύγχρονοι διανοηταί εργάζωνται δια την δημιουργίαν μιας μεταεγελιανής ή μεταμαρξιστικής διαλεκτικής, δια την διατύπωσιν μιας παρααριστοτελικής λογικής, ή όταν ένα μέρος της διεθνούς νεολαίας διαμφισβητή τας παραδοσιακάς βάσεις της κοινωνίας, όλα αυτά δεν σημαίνουν παρά τούτο: Συνειδητώς ή, συχνότερα, υποσυνειδήτως ο νέος κόσμος, που με κόπον πολύν προσπαθεί να φανερωθή, οραματίζεται την «αιώνιαν επιστροφήν» εις τον λόγον του φιλοσόφου της Εφέσου.

Επετηρίδα


1974


Ιστορία της Φιλοσοφίας
Ηράκλειτος
Προσωκρατική Φιλοσοφία


Text

French
Greek




*Institutions are responsible for keeping their URLs functional (digital file, item page in repository site)