δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε όλα τα ψηφιακά αρχεία του τεκμηρίου*
χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης : CC BY-NC-SA 4.0 Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή
A la recherche de la valeur suprême. Platon et l' Un absolut
Η πλατωνική φιλοσοφία σημασιολογείται με αναφορά σ’ ένα αφετηριακό και συνάμα τελικό σημείο, το Ένα Αγαθό. Πολύτροπη επανάληψη μιας και μόνης ζήτησης, μονοδιάλογος που ιστορεί την ατελεύτητη πορεία της ψυχής προς το Ένα, η φιλοσοφία αυτή είναι διαλεκτική άσκηση και τριπλή κλήση : κλήση για υπέρβαση με επέκταση στην αντικειμενικότητα, αλλά και κλήση για μετριοφροσύνη αντί για απόλυτη πιστοδότηση της λογικής μας· κλήση για συνειδησιακή έγερση και αξιακή θεώρηση της πράξης· κλήση γι’ αποκατάσταση με αφοσίωση στη θεότητα. Το πλατωνικό Ένα, στόχος και σύμπτωση όλων αυτών των κλήσεων, ικανοποιεί τη λαχτάρα του διαλεκτικού – μαθηματικού για επιστημονική γνώση και επιστημονική μέθοδο σκέψης· του διαλεκτικού δασκάλου για ψυχαγωγία – αγωγή της ψυχής προς το παρεπεσθαίτε και συσκοπείν τον λόγον (Απολογία 28 e), της καρτερικής και επίμονης έρευνας 9 (Λάχης 194 a) τη λαχτάρα του δεοντολόγου για το αγαθό του πιστού διάνοιξη στο Επέκεινα. Παντοπόρος άπορος ο Πλάτων κατορθώνει πάντως να βρη και να δωρίση το μήνυμα της ελπίδας που απελευθερώνει και λυτρώνει με την ίδια τη διηνεκή αναζήτηση της ελευθερίας και τη σωτηρίας : Και ημείς επί τη ζητήσει επιμείνωμεν τε και καρτερήσωμεν. Είναι πάντα καλόν … το άθλον και η ελπίς μεγάλη (Φαίδων 114 c) για κείνον που μοχθεί για την Αξία. Η μελέτη, που αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας (τα άλλα δύο αναφέρονται στην πλατωνική έννοια του Απολύτου και στη σχέση των δύο διδασκαλιών) χωρίζεται σε τέσσερα τμήματα : Στο πρώτο (σελ. 152-163) ανιχνεύονται οι πλατωνικές αποδείξεις για την ύπαρξη του Απολύτου. Αναζητούνται στην αρχή οι λόγοι της αναφοράς σε μια Πρωταρχή. Ο Πλάτων νοηματοδοτεί το πραγματικό με λόγους που αντλεί από τη λογική, ηθική και θρησκευτική του συνείδηση. Την ύπαρξη της Πρωταρχής αποδείχνει παίρνοντας διάφορους δρόμους (τον τελολογικό, ερωτικό, ενορασιακό). Στο δεύτερο τμήμα (σελ. 163-182) ερευνάται η φύση του Απολύτου: η διερεύνηση της φύσης αυτής ξεκινά από την ιδιαίτερα σημασία που έχει στον Πλάτωνα το συναίσθημα της ελπίδας. Ορίζονται στη συνέχεια οι αναπαραστάσεις και τα κατηγορήματα της απροσδιόριστης Αρχής. Αναλύεται η σημασία της ιεράρχησης των επιπέδων του πραγματικού. Ιδιαίτερη διερεύνηση γίνεται πάνω σ’ ότι σχετίζεται με τη θεϊκή φύση του Ενός. Στο τρίτο τμήμα (σελ. 182-196) ερευνάται η μέθοδος που οδηγεί στο Ένα. Η έρευνα περνά τα στάδια των σχέσεων: αισθητής εμπειρίας, λόγου, γλώσσας, φιλοσοφίας (θανάτου και διαλεκτικής), έρωτος και Ενός για να δείξη πως τελικά πρόσβαση στο Αγαθό αποτελεί μόνο το βίωμα της υπαρκτικότητάς του, η υπερλογική συνουσία με Αυτό. Στο τέταρτο τμήμα (σελ. 196 – 199) παρουσιάζεται η συναρτησιακή σχέση των μορφών της λειτουργικότητας του Ενός. Η αναζήτηση ενός σταθερά οντικού δεοντικού αποτελεί τον υπερχρονικό χαρακτήρα της πλατωνικής φιλοσοφίας. Για μια ανθρωπότητα που κινδυνεύει από τον εγωισμό, την εξειδίκευση, τη μονομερή σημασιολόγηση του πραγματικού, την ασυνέπεια, την περιοριστική, αβασάνιστη θεώρηση των σκοπών, ο πλατωνικός λόγος για την Πρωταρχή είναι μέγιστον μάθημα.
*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των φορέων περιεχομένου.
Ακαδημία Αθηνών
