Beiträge zur Emendation und Erklärung Demokritischer Fragmente

Beiträge zur Emendation und Erklärung Demokritischer Fragmente

Το τεκμήριο παρέχεται από τον φορέα :
Ακαδημία Αθηνών   

Αποθετήριο :
Κέντρον Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας (ΚΕΕΦ)   

δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου
στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε όλα τα ψηφιακά αρχεία του τεκμηρίου*
χρησιμοποιήστε
το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης :
CC BY-NC-SA 4.0

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή
CC_BY_NC_SA



Beiträge zur Emendation und Erklärung Demokritischer Fragmente

Πανέρης , Ιωάννης

Η μελέτη επιχειρεί με κριτήρια φιλολογικά και φιλοσοφικά κριτική αποκατάσταση και νοηματική διασάφηση νοσούντων αποσπασμάτων του Δημοκρίτου. Παράλληλα αντιμετωπίζονται κριτικά οι διορθώσεις και οι σχετικές διασαφήσεις που δόθηκαν ως σήμερα στα αποσπάσματα αυτά. Απόσπ.39. Από τον παραλληλισμό του ιδίως προς το απόσπασμα 33 προκύπτει ότι ο Δημόκριτος δεν παρουσιάζει την ηθική ισοτιμία του είναι αγαθόν και του μιμείσθαι (τον αγαθόν), αλλά θεωρεί το δεύτερο μέθοδο για την κατάκτηση του πρώτου. Απόσπ. 179. Από τη συσχέτισή του προς την υπ’ αριθμ. 2686 επιγραφή του Corpus Incriptionum Graecarum του Böckh προκύπτει ότι η εισαγωγική λέξη του αποσπάσματος (εξωτικώς) πρέπει να διατηρηθή με την σημασία «εκτός της οικογενείας» ή «εκτός του κύκλου των συγγενών». Απόσπ. 198 Με τις φράσεις το χρήζον και ο χρήζων, όπως προκύπτει από το 159 απόσπασμα, εννοούνται αντίστοιχα όχι «το ζώο» και «ο άνθρωπος», αλλά «το σώμα» και «η ψυχή». Απόσπ. 206. Προτείνεται διόρθωση του γηράσκειν σε ηβάσκειν με βάση το νόημα του αποσπάσματος. Απόσπ. 209. Στη θέση της προβληματικής λέξεως νύξ προτείνεται η λέξη νήστις. Έτσι η φράση σμικρή νήστις σημαίνει μεταφορικά την πείνα από την ιδιότητα του εντέρου νήστις να μένη πάντα αδειανό. Αποσπ. 266. Την προβληματική φράση εωυτώ … γίγνεσθαι του τόσο σπουδαίου αυτού αποσπάσματος τροποποιεί ο Th. Gomperz σε τω τον αιετόν επ ερπετοίσι γίγνεσθαι. Έτσι οι δημοκρατικοί άρχοντες, που μετά το τέλος της θητείας τους υφίστανται την εκδίκηση προσώπων που κατά τη διάρκεια της θητείας τους είχα ελέγξει, παραλληλίζονται με αετούς που περιέχονται στη διάθεση των ερπετών. Η διόρθωση αυτή όμως εμποδίζεται από τη θέση της μέσα στο απόσπασμα. Ο Diels επισημαίνει την lacuna και προτείνει εωυτώ <τον άρχοντα είναι υπεύθυνον ουδ’ ετέρων άρξαντα μετ’ ενιαυτόν> αυτόν κλπ. Έτσι όμως το απόσπασμα παίρνει αντιδημοκρατικό περιεχόμενο, αφού αρνείται την ευθύνη των αρχόντων ενώπιον των πολιτών και τον έλεγχό τους από τους πολίτες. Οι απόψεις αυτές δεν εκπροσωπούν το Δημόκριτο, όπως προκύπτει από τα αποσπάσματα 265, 251, 252. Ο Χατζηστεφάνου προτείνει εωυτώ τον <άρχοντα το δίκαιον αποδιδόναι, ην προειδώς τυγχάνη ετέροις μεν των εγκλημάτων δίκην λαγχάνειν αυτώ εξόν και δικαστήν καθίστασθαι, μηδέν τι δεήσειν> αυτόν κλπ. Έτσι αντιστρέφεται το νόημα του αποσπάσματος. Δηλαδή αδικούμενοι τώρα είναι οι πολίτες και άδικοι οι άρχοντες που κάνουν κατάχρηση της δικαστικής εξουσίας, την οποία έχουν στα χέρια τους, και του ανεξέλεγκτου που διαθέτουν. Αλλά ένας τέτοιος άρχων δεν μπορεί να είναι πάνυ αγαθός ιδίως για το Δημόκριτο, για τον οποίο, όπως προκύπτει από τα αποσπάσματα 261, και 62 το δίκαιον και το αγαθόν συνοδεύονται αναπόσπαστα. Εξ άλλου την αντιδημοκρατική αυτή συσσώρευση πολιτικών δυνάμεων σε βάρος της πόλεως αποκρούει ευθέως το απόσπασμα 252. Προτείνεται η διόρθωση η <αυ>τώ <τον άρχοντα μετ’ ένι> αυτόν κλπ., όπου με τα ουδενί άλλω και αυτώ εννοείται τω ρυθμώ. Έτσι ο απολογιστικός έλεγχος των αρχόντων θεωρείται γνώρισμα δημοκρατικού πολιτεύματος. Συνιστάται όμως στην συνέχεια η ρύθμιση μιας αδικίας, που συνδέθηκε με τον έλεγχο αυτόν. Προτείνεται δηλαδή η προφύλαξη, με παρέμβαση της πολιτείας των δικαίων αρχόντων από πολίτες που κατά το παρελθόν είχαν ελεγχθή από τους άρχοντες και τώρα εκδικούνται.

Επετηρίδα


1977


Ιστορία της Φιλοσοφίας
Δημόκριτος


Κείμενο/PDF

Γερμανική γλώσσα
Ελληνική γλώσσα




*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των φορέων περιεχομένου.