Hoc aliquid - Quale quid and the Signification of Appellatives

Hoc aliquid - Quale quid and the Signification of Appellatives

This item is provided by the institution :
Academy of Athens   

Repository :
Research Centre for Greek Philosophy   

see the original item page
in the repository's web site and access all digital files of the item*
use
the file or the thumbnail according to the license:
CC BY-NC-SA 4.0

Attribution-NonCommercial-ShareAlike
CC_BY_NC_SA



Hoc aliquid - Quale quid and the Signification of Appellatives

Ebbesen, Sten

Ο Αριστοτέλης στις Κατηγορίες λέει πως τα προσηγορικά ουσιαστικά φαίνονται να σημαίνουν τόδε τι, στην πραγματικότητα όμως σημαίνουν τοιόνδε τι. Την άποψη ότι σημαίνουν τόδε τι τη δεχόμαστε συνήθως και λέμε λ.χ. για ένα καθόλου πως είναι «κάτι που …». Οι θεωρίες για τη σημασία των προσηγορικών μπορούν να χωρισθούν σε δύο ομάδες: μια που έχει «γενετικό» χαρακτήρα και μια που δεν έχει. Οι πρώτες εξηγούν τις σημασίες των λέξεων ξεκινώντας από τον τρόπο που τις μαθαίνομε στα μικρά μας χρόνια, ακούγοντας από τους μεγάλου πως «αυτό είναι ένα τραπέζι» κλπ. Τέτοιες θεωρίες, που υπάρχουν και σε παλαιότερους συγγραφείς (στον Αυγουστίνο λ.χ.) και σε μεταγενέστερους (τον Ράσσελ λ.χ.), πρέπει να συνδέωνται με κάποια θεωρία αφαιρέσεως. Μια τέτοια, που βρίσκομε σε μεσαιωνικά ελληνικά κείμενα, περιέχει ως κεντρική έννοια τον όρο πλήθος πεποιωμένον. Στη Δύση το πρόβλημα της σημασίας των προσηγορικών το έβλεπαν από άλλη σκοπιά στο Μεσαίωνα, και συνήθως έκαναν χρήση της θεωρίας για τις «υποθέσεις» (suppositions). Ο συγγραφέας ασκεί κριτική εναντίον της θεωρίας αυτής, συγκρίνοντάς τη με τη θετικιστική «αρχή της επαληθεύσεως». Μνημονεύει τον τρόπο που ο Strawson χειρίζεται το θέμα («κάθε κατηγόρημα πρέπει να είναι ανωτέρου τύπου από το υποκείμενο») και δείχνει πως μια παρόμοια θεωρία βρίσκεται σε μερικά λατινικά κείμενα του δέκατου τρίτου αιώνα, όπου το «ανώτερου τύπου» λέγεται quale quid (=τοιόνδε τι) και το «κατώτερου τύπου» hoc aliquid (=τόδε τι). Τελικά ασκείται μια γενικώτερη κριτική εναντίον της έννοιας του «σημαινομένου» ως πράγματος. Το Παράρτημα Ι συζητά τον όρο αποσυλάν, που οι Έλληνες φιλόσοφοι του Μεσαίωνα τον χρησιμοποιούν σχεδόν ισοδύναμα με το αφαιρείν. Το Παράρτημα ΙΙ περιέχει έκδοση Σχολίων του Λέοντος του Μαγεντινού στους Σοφιστικούς Ελέγχους του Αριστοτέλους. Το Παράρτημα ΙΙΙ περιέχει έκδοση μέρους του Υπομνήματος του Radulphus Brito (αρχή του 14ου αιώνα) στους Σοφιστικούς Ελέγχους.

Επετηρίδα


1975-1976


Ιστορία της Φιλοσοφίας
Προσηγορικοί


Text

Greek
English




*Institutions are responsible for keeping their URLs functional (digital file, item page in repository site)