δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε όλα τα ψηφιακά αρχεία του τεκμηρίου*
χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης : CC BY-NC-SA 4.0 Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή
On the Conception of Poverty in Democritus
Bruseker , George
Το άρθρο αυτό εξετάζει την έννοια της πενίας στην ηθική προβληματική του Δημοκρίτου. Η θέση μου είναι ότι ο φιλόσοφος περιορίζει την έννοια της πενίας, προκειμένου να εκφράσει μια σχέση ανάμεσα στην επιθυμία και στη θεωρητική πραγματοποίησή της σε διαθέσιμες απολαύσεις. Η ικανότητα μετριασμού των πιθανών υπερβολών του πλούτου και της πενίας παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της συνολικής εικόνας του άριστου βίου στον Δημόκριτο, πού συνίσταται ακριβώς στην ισορροπία των ηδονών. Η πενία αντιμετωπίζεται καλύτερα, και ο άριστος βίος επιδιώκεται ορθότερα, με την σύγκριση της κατάστασης του ανθρώπου με εκείνους που βρίσκονται σε δεινότερη θέση από τον ίδιο και, ύστερα, με την υιοθέτηση ενός μικρού αριθμού βασικών επιθυμιών που μπορούν να ικανοποιηθούν με διαθέσιμες απολαύσεις. Στο δεύτερο μισό τού άρθρου, διατυπώνονται δύο ενστάσεις προς τη γενική θεώρηση της πενίας από τον Δημόκριτο: (α) ότι δεν ενδιαφέρεται αρκετά για τις δυσκολίες της υλικής πενίας και (β) ότι δεν αναγνωρίζει τον πιθανό ρόλο της αλλαγής των συνθηκών ως απάντηση στην πενία. Η άποψή μου είναι ότι η θέση του Δημοκρίτου, τουλάχιστον με τους δικούς του όρους, μπορεί να υποστηριχθεί. Και για να το αποδείξω, υποστηρίζω ότι ο Δημόκριτος, τελικά, εντάσσει το καλό όχι σε μία κοσμολογική θεώρηση, ούτε στην προσωπική ηθική του κάθε ανθρώπου, αλλά στους νόμους της κοινωνίας. Αν αυτή η άποψη είναι σωστή, τότε μπορούμε να υπερασπιστούμε τον Δημόκριτο ενάντια στις δύο παραπάνω κατηγορίες. Για τον Ατομιστή φιλόσοφο, η συμμετοχή σε μία εύρυθμη κοινωνία εξ ορισμού διασφαλίζει ένα μερίδιο υλικού πλούτου ικανού να υποστηρίξει την αξιοπρεπή διαβίωση ενός ανθρώπου, ενώ οι ατομικές προσπάθειες να μεταβληθεί η δομή της κοινωνίας, για να εξυπηρετήσει το προσωπικό όφελος, υποσκάπτουν τους νόμους, οι οποίοι συνιστούν τη βασική προϋπόθεση για την επίτευξη του καλού.
*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των φορέων περιεχομένου.
Ακαδημία Αθηνών
