Η προσπάθεια καινοτομίας στον πολιτικό χώρο οδήγησε τον Πλάτωνα στη μεταρρύθμιση πολλών άλλων χώρων, μεταξύ των οποίων και εκείνον της τέχνης. Η τέχνη δεν παραμένει μέσα στη φιλοσοφική διαδικασία ανακατάταξης, ένας τομέας αυτόνομος, αλλά αποτελεί μέρος της κοινωνικο-πολιτικής δραστηριότητας, η οποία με τη σειρά της, οφείλει να υποταχθεί και να ενσαρκώσει ένα συγκεκριμένο φιλοσοφικό όραμα. Το Αγαθό, το Ωραίο και το Αληθινό θα αναλάβουν τη διάταξη του συνόλου των θεσμών, πολιτικών, παιδαγωγικών, θρησκευτικών και καλλιτεχνικών. Ο Πλάτων, εμποτισμένος από τις ιδέες του Δάμωνος και των Πυθαγορείων, πιστεύει στην αλληλεξάρτηση του φαινομένου τέχνη και πολιτική πράξη. Είναι τόσο πεπεισμένος για την άμεση αυτή σχέση, ώστε για τον ίδιο η πολιτική ευημερία θα ήταν δυνατό να εξασφαλισθεί, εφόσον ορισθεί η θέση και ο ρόλος της τέχνης μέσα στην πολιτεία. Γι΄ αυτό παίρνει και τις ανάλογες θέσεις έναντι της τέχνης. Ορίζει τους νόμους της δημιουργίας σύμφωνα με μια αισθητική, υποταγμένη στα μαθηματικά πρότυπα, που είναι η πιο καθαρή έκφραση της νόησης και του νου. Καθορίζει τους κανόνες συμπεριφοράς του καλλιτέχνη μέσα στα πλαίσια της παιδαγωγικής του αποστολής και κατά συνέπεια της πολιτικής του ευθύνης. Η εργασία της κάθαρσης της τέχνης από όλα τα ξένα προς το φιλοσοφικό σχέδιο στοιχεία, οδηγεί τον Πλάτωνα στην απόρριψη κάθε είδους δημιουργίας που στηρίζεται στα δεδομένα της εμπειρίας, του ρεαλισμού και του αισθητού κόσμου. Μήπως αυτό σήμαινε το θάνατο της τέχνης, όπως πολλοί το ισχυρίστηκαν; Από τη σκοπιά των καλλιτεχνών που βλέπουν την τέχνη στην αυτονομία της, μάλιστα. Για τον Πλάτωνα όμως ο θάνατος της τέχνης στην εμπειρική της φάση σημαίνει ανάστασή της στην ιδεατή και νοητική της μορφή. Στον ανώτερο τούτο χώρο η τέχνη μπαίνει στην υπηρεσία της φιλοσοφίας και των προτύπων της, όντας ένα πολύτιμο όργανο στα χέρια του κυβερνήτη-φιλοσόφου. Από το σοφιστή-καλλιτέχνη οδηγούμαστε στο φιλόσοφο-καλλιτέχνη. Η τέχνη είναι κάτι πολύ σοβαρό για να την εμπιστευθούμε στους καλλιτέχνες. Αυτό, με δύο λόγια, απασχολεί τον Αθηναίο φιλόσοφο. Και είναι γι΄ αυτό το λόγο που αγωνίζεται να μετατρέψει τη μίμηση των δημιουργών, που είναι στραμμένη προς τα κάτω, σε μίμηση που ατενίζει προς τα άνω. Έτσι εγκαθίσταται η απαραίτητη καλλιτεχνική ηθική που αναπόφευκτα οδηγεί σε μια αξιολογία και δεοντολογία του καλλιτεχνικού γίγνεσθαι. Η Μουσική είναι μοναδικό παράδειγμα εφαρμογής της πιο πάνω σύλληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου της τέχνης από τον Αθηναίο δάσκαλο.
Academy of Athens
