Για να εκτιμήσει κάνεις αν και κατά πόσο εκείνο που χαρακτηρίζει την εποχή μας είναι η ηθική κατάπτωση, θα πρέπει να έχει εμπρός στα μάτια του το κριτήριο της ηθικής αρετής, όπως το είχαν διαπλάσει οι προηγούμενοι αιώνες στις πολιτισμένες κοινωνίες της Δύσεως. Ο Roger Garaudy, σε πρόσφατο άρθρο του διαπιστώνει την κατάπτωση στο γεγονός της υποκαταστάσεως των «μέσων» στους σκοπούς, δηλαδή στην επικράτηση ενός τυφλού πραγματισμού. Τούτο όμως, παρατηρεί ο σ. αυτής της μελέτης, μας οδηγεί στις αρχές της καντιανής ηθικής, την οποία θεωρεί ως το απαύγασμα έξι αιώνων ουμανιστικής παιδείας, στο καλλιεργημένο ήδη από τον Χριστιανισμό έδαφος της Ευρώπης. Ο σ. συνοψίζει ακολούθως το ουσιαστικό περιεχόμενο αυτής της ηθικής, με έρεισμα την αναγωγή του προσώπου ως φορέα δικαιωμάτων αλλά και υποχρεώσεων σε αντικειμενικό κριτήριο της ηθικής τελειώσεως του ατόμου και της κοινωνίας ή, ακριβέστερα, του γένους των ανθρώπων ως ιδεατού συνόλου. Όμως, παρατηρεί, η θεμελιακή αυτή ενότητα του υποκειμένου κλονίζεται στην εποχή μας, ακριβώς λόγω του κατακερματισμού της προσωπικότητας ανάμεσα σε κατηγοριακά συμφέροντα και επιδιώξεις κάθε λογής. Συμφέροντα και επιδιώξεις που, υποταγμένες στους ρυθμούς της τεχνοκρατίας, παραμερίζουν τον άνθρωπο ως προσωπικότητα, χάριν του οποιουδήποτε αποτελέσματος. Ο άνθρωπος τείνει έτσι να αποβάλει την πνευματική του ουσία και να επιστρέψει σε μόνιμες καταστάσεις βαρβαρότητας. Όμως, από το άλλο μέρος, η ίδια η τεχνολογία, πολλαπλασιάζοντας τα δίκτυα επικοινωνίας δημιουργεί νέες δυνατότητες αναβιώσεως του ατόμου ως ηθικής προσωπικότητας, ιδιαίτερα σε περιοχές, όπως ο δυτικός κόσμος, όπου τα πλουραλιστικά στοιχεία της παραδόσεως διατηρούνται ακόμη ζωντανά. Η «ηθική κατάπτωση» μπορεί έτσι να θεωρηθεί, σ΄ αυτόν το χώρο, ως εκδήλωση μιας μεταβατικής περιόδου και μπορεί να καταπολεμηθεί τόσο με ευρύτερες θεσμικές αναθεωρήσεις (αποκέντρωση, θεσμοί άμεσης συμμετοχής, εκδημοκρατισμός των πολιτικών κομμάτων κ.λ.π.) όσο και με προγράμματα κοινωνικής διαπαιδαγωγήσεως με επίκεντρο την προσωπικότητα.