use the file or the thumbnail according to the license: CC BY-NC-SA 4.0 Attribution-NonCommercial-ShareAlike
Platon et la modernité esthétique
Fabbri, Veronique
Από μια προσέγγιση στον πλατωνικό Φαίδρο αποκαλύπτεται ότι στον Πλάτωνα υπάρχει η θεωρία της δημιουργίας και της σχέσης της φιλοσοφίας με τη γλώσσα, η οποία δικαιολογεί τη θέση της στη μοντέρνα αισθητική, παρά το γεγονός ότι η τελευταία παρουσιάζεται ως κριτική ενάντια σε κάθε μεταφυσική θεώρηση στην τέχνη. Στο πρώτο μέρος της έρευνας γίνεται κριτική στις προσεγγίσεις που περικλείουν πλατωνικό στοχασμό για την τέχνη στη μεταφυσική, επιμένοντα στην ανικανότητα της μεταφυσικής να συλλάβει τη γλώσσα και την τέχνη. Αυτές οι προσεγγίσεις προϋποθέτουν ότι ο δυϊσμός είναι ένα πλατωνικό σχήμα που αντιπαραθέτει με τρόπο ανάλογο το αισθητό στο νοητό και το σημαίνον στο σημαινόμενο, παρέχοντας στο πρώτο μια ιδιότητα απλής παρουσίασης που εκμηδενίζει συγχρόνως την ίδια του την υπόσταση. Πως είναι λοιπόν δυνατόν να υπάρχει καλή και κακή μίμηση, φιλοσοφική μίμηση πλάι σε μια μίμηση τεχνική και ρητορική; Στο δεύτερο μέρος αποδεικνύεται ότι ο Φαίδρος, κατά τη δομή του και τον προβληματισμό του, θέτει υπό συζήτηση αυτό το ερευνητικό σχήμα και αντί να αντιπαραθέσει τη φιλοσοφία στην ρητορική, την αλήθεια στα είδωλα, επικεντρώνεται στο ερώτημα της σχέσης ανάμεσα στον φιλοσοφικό λόγο και στην εμπειρεία του θείου, η οποία εκφράζεται δια των μυθικών ποιητικών ή τραγικών λόγων. Ο διάλογος περνά σε κριτική του ρητορικού λόγου και του λόγου του μύθου, προκειμένου να συναγάγει το νόημα μιας εμπειρίας του θείου συνδεδεμένης με το αίσθημα του ωραίου. Ο φιλοσοφικός λόγος βρίσκει την έκφρασή του σε μια αλληγορική χρήση των μυθικών εικόνων, που συγχρόνως τις οδηγεί στη θανάτωσή τους. Μέσα από την επικέντρωση της προσοχής στον λόγο, δηλώνεται η σχέση της φιλοσοφίας με το υποκείμενο, στην ιδιαιτερότητα της εμπειρίας του, όπως ακριβώς αναδύεται μέσα από την ποίηση. Το τρίτο μέρος της ερευνάς μας, αποδεικνύει ότι η σύλληψη αυτή του φιλοσοφικού λόγου συνιστά μία θεωρία της μίμησης που δεν ανταποκρίνεται στο δημιουργικό πρότυπο που αναπτύσσεται στην Πολιτεία, ούτε όμως στο δυαδικό σχήμα της υπέρβασης με το οποίο συνδέεται. Ο λόγος δεν παράγει μια εικόνα των ιδεών, αλλά είναι η έκφραση μιας υποκειμενικής εμπειρίας —της ανάμνησης—, που είναι ταυτόχρονα η εμπειρία του ίδιου του υποκειμένου, για την ίδια του τη θεϊκή υπόσταση. Αν αυτό απορρέει από την μίμηση, λειτουργεί στο πλαίσιο που υπάρχει μια μίμηση του ίδιου του εγώ, μίμηση χωρίς εικόνα δηλαδή τελείωση του εγώ. Ως εκ τούτου ο Φαίδρος αποκαλύπτει τη σημασία που έχει για τη φιλοσοφία το υποκειμενικό στον λόγο ανοίγει προοπτική στη μελέτη της τέχνης, Ιδιαίτερα της ποιήσεως και της τραγωδίας, και αποκαλύπτει τη βαθειά σχέση της κλασσικής και της μοντέρνας τέχνης.
Academy of Athens
