Η Θόλος, το εντυπωσιακό κυκλικό κτίριο που δεσπόζει στο ιερό της Αθηνάς Προναίας ανάμεσα στο νεότερο ναό της Αθηνάς και στον θησαυρό των Μασσαλιωτών είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό μνημείο των Δελφών. Έχει φωτογραφηθεί και προβληθεί κατά κόρον. Αναστηλώθηκε εν μέρει το 1938. Η χρήση του παραμένει αδιευκρίνιστη. Ο Παυσανίας, κατά την επίσκεψή του στο ιερό, δεν κάνει συγκεκριμένα λόγο για τη Θόλο, παρά μιλά για τέσσερις ναούς. Διάφοροι μελετητές συσχετίζουν το κτίριο με τη λατρεία της Αρτέμιδος ή των Ανέμων, αλλά νεώτερες θεωρίες ταυτίζουν τη θόλο με οπλοθήκη (γνωστή από επιγραφές), όπου θα φυλάσσονταν πανοπλίες και άλλα αναθήματα στην Αθηνά, ή με χώρο όπου εκτελούνταν παιάνες. Κτίστηκε περί το 380-370 π.Χ. Αρχιτέκτονας, σύμφωνα με το Βιτρούβιο, ήταν ο Θεόδωρος ο Φωκεύς ή Φωκαεύς, ο οποίος συνέγραψε και βιβλίο για το έργο του. Το πλήρως κυκλικό κτήριο εδράζεται σε κρηπίδωμα με τρεις βαθμίδες. Έχει διάμετρο 13.5 μ., ενώ ο σηκός έχει διάμετρο εσωτερικά 8,41 μ. Το εξωτερικό περιστύλιο είχε είκοσι δωρικούς κίονες, επιστύλιο με τρίγλυφα και μετόπες, και σίμη με φυτική διακόσμηση και υδροροές σε σχήμα λεοντοκεφαλής. Το πτερό ήταν ασυνήθιστα στενό, μάλλον για να τονίζεται η κυκλικότητα του κτιρίου. Ο σηκός, επίσης κυκλικός, είχε είσοδο στη νότια πλευρά. Οι τοίχοι του διακοσμούνταν εξωτερικά με φυτικό διάκοσμο στο κατώτερο τμήμα τους. Εσωτερικά, ο σηκός διέθετε έδρανο από μπλε μάρμαρο που έφερε κορινθιακούς ημικίονες, δέκα ή δεκατρείς τον αριθμό. Το δάπεδο ήταν από λευκό μάρμαρο και σκούρο ελευσινιακό τιτανόλιθο. Η οροφή ήταν μαρμάρινη με τετράγωνα φατνώματα που πριοέκυπταν από τεμνόμενα τόξα.
Το κτίριο καταστράφηκε από πυρκαγιά τον 1ο αιώνα π.Χ.
Η Η Θόλος συνθέτει σχεδόν όλους τους ρυθμούς του κλασικού αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, καθώς περιλαμβάνει δωρικούς κίονες και κορινθιακούς ημικίονες. Ο συνδυασμός υλικών προκαλούσε αίσθηση πολυχρωμίας: χρησιμοποιήθηκε πεντελικό μάρμαρο για τους κίονες, σκούρος ελευσινιακός τιτανόλιθος στο δάπεδο και τον τοιχοβάτη, παριανό μάρμαρο κ.ά.
(EL)
The Tholos, the impressive round building which stands out in the sanctuary of Athena Pronaia between the younger temple of Athena and the Treasure of the Massaliots, is probably the most characteristic monument of Delphi. It was discovered in 1901 and partly restored in 1938.Its usage remains undefined. Pausanias does not mention the Tholos in particular, when he describes the sanctuary, but talks of four temples. Various scholars relate the building to the cult of Artemis or of the Winds, but more recent theories identify it as an arsenal (attested epigraphically), where armours and other votive offerings to Athena were kept; another possible identification is as area where paeans were sung. It was built around 380-370 B.C. Its architect, according to Vitruvius, was Theodoros of Phocaea (or Phokis), who also wrote a book about his work. The completely round building is based on a crepis with three steps. Its diameter is 13.5 meters, whereas the cella has a diameter of 8.41 meters. The exterior peristyle consisted of twenty doric columns, an architrave with triglyphs and metopes and a sima with floral decoration as well as gutters in the form of lion-heads. The pteron was unusually narrow, probably in order to emphasize the round shape of the building. The cella, also round, had an entrance on its southern side. The exterior lower part of the walls was decorated with floral patterns. Inside, the cella was provided with a bank made of blue marble, standing on ten or thirteen semi-columns in the Corinthian order. The floor was made of white marble and dark titanite from Eleusis. The roof was made of marble with square panels.
The building was destroyed by fire in the 1st century B.C. The Tholos combines almost all architectural orders of the classical design, as it comprises Doric columns and Corinthian semi-columns. The combination of materials caused a sense of polychromy: Pentelic marble for the columns, dark Eleusis titanite on the floor, Paros marble etc.
(EN)
La Tholos, l'impressionnant bâtiment rond proéminent dans le sanctuaire d'Athéna Pronaia situé entre le nouveau temple d'Athéna et le trésor des Massaliotes, est probablement le monument le plus caractéristique de Delphes, ayant été paru sur plusieurs publications et sites internet. Il a été découvert en 1901 et en partie restauré en 1938. Son utilisation reste indéfini. Pausanias ne mentionne pas la Tholos en particulier, quand il décrit le sanctuaire, mais il parle de quatre temples. Divers chercheurs rapportent le bâtiment au culte d'Artémis ou des Vents, mais les théories les plus récentes l'identifient comme un arsenal (épigraphiquement attesté), où armures et autres ex-voto à Athena étaient gardés; une autre identification possible est comme endroit où on chantait des hymnes. Il a été construit autour de 380 à 370 av. J.-C. Son architecte, selon Vitruve, était Theodoros de Phocée (ou Phokis), qui a en plus écrit un livre sur son oeuvre. Le bâtiment entièrement rond s' appuie sur une crépis avec trois étapes. Son diamètre est de 13.5 mètres, tandis que la cella a un diamètre de 8.41 mètres. Le péristyle extérieur se composait de vingt colonnes doriques, une architrave avec triglyphes et métopes et un sima avec décor floral ainsi que les larmiers sont en forme de têtes de lion. Le ptéron était particulierement étroit, probablement dans le but de souligner la forme ronde du bâtiment. La cella, aussi ronde, avait une entrée sur le côté sud. L'extérieur partie inférieure des murs a été ornée avec décor floral. A l'intérieur, la cella a été fournie d' une banque de marbre bleu, debout sur dix ou treize demi-colonnes de l'ordre corinthien. Le plancher a été fait de marbre blanc et de titanite noir d'Eleusis. Le toit a été fait de marbre avec des panneaux carrés. Le bâtiment a été détruit par une incendie dans le 1er siècle avant J.-C. Le Tholos combine presque tous les ordres de l'architecture classique, car il comprend des colonnes doriques et des demi-colonnes corinthiennes. La combinaison de matériaux évoque un sens de polychromie: marbre Pentélique pour les colonnes, titanite d' Eleusis, marbre de Paros, etc.
(FR)
.jpg){kind=logo}
