Τα ερείπια του μοναστηρίου της ΠανΑγίας Παντάνασσας βρίσκονται στο βορειότερο άκρο του νομού Άρτας, 5 χιλ. έξω από τη Φιλιππιάδα. Ιδρύθηκε στα μέσα του 13ου αιώνα από τον δεσπότη Μιχαήλ Β΄ σε ένδειξη μεταμέλειας για την συμπεριφορά του απέναντι στην σύζυγό του, μετέπειτα Αγία Θεοδώρα. Το καθολικό του υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους ναούς του Δεσποτάτου.
Ο ναός έχει χτιστεί στην σπάνια παραλλαγή του σύνθετου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με σαφείς επιδράσεις από την αρχιτεκτονική της Κωνσταντινούπολης.
Παρά τη μεγαλειώδη κατασκευή το μνημείο έπεσε από νωρίς θύμα φυσικών καταστροφών. Το 1836, το κτιριακά κατάλοιπα τράβηξαν την προσοχή του ηγούμενου της μονής Προδρόμου, Παρθένιου ο οποίος επισκεύασε το μικρό παρεκκλήσι του αγίου Βασιλείου, στη νότια πλευρά του καθολικού, γλιτώνοντάς το από την ολική φθορά.
Ύστερα από πολύχρονη ανασκαφική έρευνα υπό τον καθηγητή Π. Βοκοτόπουλο ήρθαν στο φως πολλά στοιχεία ικανά να διασαφηνίσουν αρκετά ερωτήματα σχετικά με την αρχιτεκτονική, τον διάκοσμο και την ιστορία του καθολικού και να αποδείξουν τη υψηλή τέχνη και την ποιότητα του έργου. Σήμερα έχει αποκατασταθεί ο τρούλος του μικρού παρεκκλησιού του αγίου Βασίλειου, αδιάψευστος μάρτυρας του αρχικού μεγαλείου του επιβλητικού ναού.
(EL)
The ruins of the Panagia Pantanassa monastery lie at the northern end of the prefecture of Arta, 5 km outside Filippiada. The monastery was founded in the middle of the 13th century by the despot Michael II, as sign of remorse for his behavior towards his wife Theodora, later a Saint. Its katholikon was one of the largest temples of the Despotate.
The Church is built in the rare variant of the complex cruciform inscribed temple with apparent influences from Constantinople's architecture.
Despite the majestic construction, the monument fell victim to natural disasters from an early time. In 1836, the remains of the building caught the attention of Parthenios, the abbot of Prodromos monastery, who repaired the small Saint Vasilios chapel on the south side of the katholikon, saving it from total destruction.
After many years of excavation research under Professor P. Vokotopoulos, many finds came to light that would answer several questions about the architecture, decoration, and history of the katholikon and reveal the elaborate art and work quality. Today, the dome of the small chapel of St. Vasilios has been restored, an indisputable witness of the original grandeur of the imposing temple.
(EN)
Municipality of Arta
