Ο ναός του Αγίου Δημητρίου Κατσούρη, στο χωριό Πλησιοί, έχει μεγάλη ιστορική και καλλιτεχνική αξία, όχι μόνο γιατί είναι το αρχαιότερο βυζαντινό μνημείο της Άρτας, αλλά και γιατί διασώζει μοναδικά στοιχεία γλυπτού και ζωγραφικού διακόσμου.
Η ίδρυσή του ανάγεται α’ μισό του 9ου. Κτισμένος σε μια σπάνια, παραλλαγή του σταυροειδούς εγγεγραμμένου τύπου, ήταν το καθολικό ονομαστού μοναστηριού που ως το 1229 βρισκόταν στη δικαιοδοσία της Ναυπάκτου.
Από τον γλυπτό διάκοσμο, στο εσωτερικό αξιοσημείωτα είναι δύο ανάγλυφα τμήματα, προσαρμοσμένα στους ανατολικούς πεσσούς και προερχόμενα από φάσεις του τέμπλου. Το ένα από τα δύο χρονολογείται στις αρχές του 13ου αιώνα, φέρει ανάγλυφη παράστασης αετού και διασώζει ίχνη έγχρωμης κηρομαστίχης (μίγμα κεριού, μαρμαροκονίας και κόκκινου χρώματος). Ο πλούσιος ζωγραφικός διάκοσμος, υψηλής καλλιτεχνικής ποιότητας, χρονολογείται στις αρχές και στα τέλη του 13ου αιώνα. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το εικονογραφικό πρόγραμμα του τρούλου που αποδίδεται στην πρώτη φάση, όταν το μοναστήρι άνηκε, ακόμη διοικητικά στη Ναύπακτο. Έχει θεωρηθεί ότι εμπεριέχει συμβολισμούς που αποδίδουν εικαστικά το όραμα των δεσποτών της Ηπείρου να ανακαταλάβουν την Κωνσταντινούπολη από τους Φράγκους, εξαιτίας της κατάληψης της οποίας, το 1204, την είχαν εγκαταλείψει.
(EL)
Aghios Dimitrios Katsouris church, in the village of Plisioi, has great historical and artistic value, not only because it is the oldest Byzantine monument of Arta but also because it preserves unique elements of sculpture and painting.
Its foundation dates back to the first half of the 9th century. It was built in a rare variant of the cruciform inscribed type and was a famous monastery's katholikon that until 1229 was under the jurisdiction of Nafpaktos.
There are two remarkable relief parapets from the temple's sculptural decoration adapted to the eastern pillars in the interior. They came from the iconostasis' phases. One of the two dates to the beginning of the 13th century and has a relief depiction of an eagle, which preserves traces of a mixture of wax, marble dust, and red color. The rich painting decoration, of high artistic quality, dates to the beginning and the end of the 13th century. The dome's extremely interesting iconographic program is dated in the first phase when the monastery still belonged administratively in Nafpaktos. It has been considered to contain symbolism that artistically depicts the vision of the despots of Epirus to recapture Constantinople from the Franks, due to whose occupation, in 1204, they had abandoned it.
(EN)
Δήμος Αρταίων
