Ο κερκυραϊκής καταγωγής Μάρκος Ζαβιτζιάνος (1884-1923) γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Από το 1904 έως το 1909 έζησε στο Μόναχο της Βαυαρίας, όπου σπούδασε ζωγραφική και χαρακτική, και για τα επόμενα δύο χρόνια έμεινε στο Παρίσι, όπου ήρθε σε επαφή με τη σύγχρονή του γαλλική τέχνη. Επέστρεψε στην Κέρκυρα το 1910 και συμμετείχε ενεργά στην πολιτική και καλλιτεχνική ζωή της πόλης. Συνεργάστηκε με τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη στην ίδρυση του Σοσιαλιστικού Ομίλου το 1911 και έγινε μέλος της Συντροφιάς των εννιά, το 1914. Το διάστημα 1915-1916 ο Ζαβιτζιάνος έκανε μια σειρά χαρακτικών για την εικονογράφηση των διηγημάτων του Θεοτόκη, όμως η έκδοση δεν προχώρησε – όπως και πολλές άλλες, με τις οποίες ασχολήθηκε εκείνην ακριβώς την περίοδο. Χαρακτικά του, ωστόσο, παρουσιάστηκαν ως αυτόνομα έργα στην ατομική του έκθεση στο Ζάππειο Μέγαρο, το 1922, και μετά τον θάνατό του στη Μπιενάλε της Βενετίας, το 1936, στο πλαίσιο της ελληνικής συμμετοχής. Το Λιτρουβιό (ή αλλιώς Πώληση λαδιού στο Μαντούκι της Κέρκυρας) εικονίζει το σκοτεινό εσωτερικό ενός ελαιοτριβείου και προοριζόταν να εικονογραφήσει το διήγημα «Ακόμα». Ο Ζαβιτζιάνος ορίζει σύνθεση αρκετά απλά, αποφεύγοντας τις εξεζητημένες κινήσεις ή την εξιδανίκευση της ηθογραφικής σκηνής. Αντίθετα, επιμένει στη ρεαλιστική απόδοση. Στα δύο άκρα της παράστασης τοποθετεί τους δύο άντρες που συζητούν – διαπραγματεύονται την πώληση του ελαιόλαδου. Στο μέσον, κυριαρχεί η μορφή του αλόγου που βαδίζει κυκλικά κινώντας τις βαριές μυλόπετρες. Τα χαρακτικά του Ζαβιτζιάνου για τις Κορφιάτικες ιστορίες του Θεοτόκη διακρίνονται από το μάλλον ναΐφ και πριμιτιβιστικό τους σχέδιο, ενώ φανερώνουν τις επιρροές του από τον εξπρεσιονισμό αλλά και από τη σύγχρονή του γαλλική χαρακτική. Εδώ, το σύνολο διακρίνεται από απλοποιήσεις και η χάραξη με το βελόνι γίνεται το κύριο εργαλείο του. Επιπρόσθετα, η τεχνική της οξυγραφίας τού δίνει τη δυνατότητα να βυθίσει τη σκηνή στο σκοτάδι, χάρη στη δημιουργία ενδιάμεσων, γκρίζων τόνων.
(EL)