Η φράση «Του προάστειου τα κορίτσια εσεργιάνιζαν…», η οποία συνόδευε την εικόνα στην έκδοση της νουβέλας του Κωνσταντίνου Θεοτόκη Η τιμή και το χρήμα (Κέρκυρα, 1914), αποτελεί ίσως τον ιδανικότερο, περιγραφικό τίτλο του συγκεκριμένου χαρακτικού που είναι γνωστό με τον τίτλο Στο Μαντούκι. Η συνοικία Μαντούκι ήταν ένα από τα ιστορικά προάστια της Κέρκυρας, που απλωνόταν στην παραθαλάσσια ζώνη έξω από τα όρια των τειχών της. Ο κερκυραϊκής καταγωγής χαράκτης και ζωγράφος Μάρκος Ζαβιτζιάνος (1884-1923), που συγκαταλέγεται σήμερα στους πρωτεργάτες της νεοελληνικής χαρακτικής, μαζί με τον επίσης Κερκυραίο Λυκούργο Κογεβίνα και τον Δημήτρη Γαλάνη, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Πραγματοποίησε καλλιτεχνικές σπουδές στο Μόναχο και έζησε στο Παρίσι από το 1909 έως το 1910, προτού επιστρέψει στην Κέρκυρα. Η ζωγραφική του κινήθηκε στο πνεύμα του ιμπρεσιονισμού, ενώ η χαρακτική του ήταν πιο κοντά στον ρεαλισμό, αλλά με επιδράσεις από αρκετούς πρωτοποριακούς ευρωπαίους ζωγράφους της εποχής. Στο Μαντούκι, για παράδειγμα, ο τρόπος που ο Ζαβιτζιάνος στήνει τη σύνθεσή του, ο τρόπος που αποδίδει τις μορφές του, η ανάδειξη μιας απλής σκηνής της καθημερινότητας, παραπέμπουν στο πρώιμο έργο του Νορβηγού Edvard Munch, το οποίο ενδεχομένως θα είχε δει τόσο στη Γερμανία όσο και στη Γαλλία. Ειδικότερα, η παράσταση ανοίγει στο πρώτο επίπεδο με έναν εξοχικό δρόμο, ο οποίος απλώνεται διαγώνια προς το βάθος. Πίσω, διακρίνεται η ακτή, με κάποιες βάρκες τραβηγμένες έξω, ο κόλπος της Κέρκυρας και η απέναντι ξηρά. Μέσα σε αυτό το τοπίο τοποθετούνται διάφορες ομάδες ανθρώπων: νεαρές μητέρες στα αριστερά, γυναίκες και παιδιά στα δεξιά. Το ενδιαφέρον, όμως, εντοπίζεται στην τριάδα των τριών νεαρών στο μέσον της σκηνής, τα κορίτσια που «εσεργιάνιζαν» ντυμένες με όμορφα ρούχα και συζητώντας. Το σχέδιο του Ζαβιτζιάνου είναι απλό, με έμφαση όμως σε ορισμένες διακοσμητικές λεπτομέρειες (όπως στα ενδύματα των γυναικών), ενώ η χρήση της οξυγραφίας του επιτρέπει να αποδώσει μια σειρά από τόνους του γκρίζου, ζωντανεύοντας το τελικό αποτέλεσμα.
(EL)