SearchCulture.gr | Search items of culture, history and art in SearchCulture.gr

1 - 30 from 35 items

Map Grid

Sort by

Ο Άγιος Αθανάσιος παρουσιάστηκε σε πολλούς όταν ήρθαν οι Γερμανοί. Έχει εδώ εκκλησία και θεραπεύονταν πολλοί. Παρουσιάστηκε μπροστά σε κρεββάτι μου το 1962. Ήταν με στολή μπλέ και άσπρους σταυρούς. Το καλιμαύκι μπλέ και το πετραχείλι μπλέ με άσπρους σταυρούς. Και μου είπε να κατατάσω τα έργα μου. Το έκαμα την άλλη μέρα. Μέσα στην εκκλησία του όταν πάμε την νύχτα τον ακούμε. Ήταν άρρωστος και κοιμόταν 40 μέρες και δεν τον δεχόταν ο άγιος 40 μέρες, του έδινε το βράδυ ξύλο, αυτό το έκαμε στον Ντρακούλα, είναι γεγονός και φώναξε ο Ντρακούλας την γυναίκα του και τον πήρε. Έρχονται πολλοί τρελλοί και θεραπεύονται

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Το Ντράτσικο βγάνει μαστόροι (τον νυν Δάσκιον). Η Μπότσιανη παππάδες (το νυν χωρίον Ριζώματα). Η Βόσοβα εμπόροι (το νυν χωρίον Σφηκιά) κι η Κόκκοβα μασκαράδες (το νυν χωρίον Πολυδένδρι).

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Πάρε γυναίκα από σειρά και σκλί από κοπάδι

Date: 1975
Item type: Proverb
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Στη Λίσκου ήταν Πάσχα. Εκεί ήταν χωριό, εκεί το βράδυ ήρθε Πάσχα. Την πρώτη μέρα το απόγευμα στη δεύτερη Ανάσταση ( πριν γένη) ο παπάς ζήτησε να κάνη σεξουαλική επαφή με την παπαδιά. Η παπαδιά αρνήθηκε και του είπε ότι μετάλαβες και δεν επιτρέπεται να ρθης σε μένα. Ο παπάς επέμενε και πήγε σε μία γομάρα (= γαϊδούρα) που είχαν και έκαμε επαφές. Μετά ήρθε η ώρα να πάη στη Δεύτερη Ανάσταση. Έγινε η Δεύτερη Ανάσταση. Βγήκαν και έκατσαν έξω στα πεζούλια όλοι. Βγήκε, κατέβηκαν τρία όρνια και άρπαξαν τον παπά με τα νύχια τους, τον πήγαν μακρυά και τον ξαφάνισαν γι’ αυτό που έκαμε

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Στο Παλαιόκαστρον όταν το πήραν οι Τούρκοι στην τοποθεσία στου Μάλιου έδωσαν στα άλογά τους να φάνε κριθάρι το δειλινό και την άλλη μέρα που δίψασαν άρχισαν με τα πόδια τους να σκαλίζουν την γη εκεί που πέρναγε το υδραγωγείο από τη θέση καρβουνόβρυση στο Παλαιόκαστρο. Έτσι βρήκαν το νερό οι Τούρκοι και το έκοψαν. Μετά από τρείς μέρες παρεδόθη η φρουρά και τους πολεμιστές τους έσφαξαν, τα γυναικόπαιδα τα πούλησαν, τους γέρους τους πήραν και τους έρριξαν πάνω από την θέση αυτή (την δείχνει) τρόχαλο ή καμμιά πέτρα. Έζησε μόνο ένας ο λεγόμενος Κούσκουρος, ο οποίος κατοίκησε σε δασώδη περιοχή στη θέση Τζαφέρη. Αυτός μόνος του εκεί μέχρις ότου ήρθαν δώδεκα καπεταναίοι και έγιναν το όλον δεκατρείς φαμελιές. Μετά ήρθε ένας από τα βόϊον όρος από το Μπουρμπούσκό (νύν Βογάτσικο) Μελόπουλος οργανοπαίκτης του τυμπάνου. Κτυπούσε νταούλι και αυτοί 14 – 13 εργαζόμενοι και ο Μελόπουλος γύφτος νταβουλιτζής κατασκεύασαν τον αύλακα από την θέση Μάνα Αυλάκι (όριον Ριζωμάτων, Δασκιό) μέχρι την θέση Μύλος (6 χιλιόμετρα). Αυτά έγιναν στα 1432

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Σ’ ένα χωριό εδώ στο Πολυδένδρι πηγαίνανε να βρουν το θεό. Κι ένας που ήταν μάγγας και το ξερε πώς θα πάνε. Πάει φκιάνει παπούτσια με κόσκινο από κάτω. Δηλ. πατησιές τρύπιες. Είπαν να εδώ πάτησε ο θεός. Ο μάγγας πάει σε μια κουφάλα, κάθεται μέσα και ξεβρακώνεται. Τον είδαν αυτοί και λένε «εδώ ο θεός». Αυτός αέριζε και είπαν αυτοί που γύρευαν τον θεόν Μεγάλη η χάρη σου, αλλά βαρειά τα χνώτα σου!

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Ο μυλωνάς έφενε στη σούβλα και για να κάμουν το μυλωνά να μιλήση αυτοί οι γαμοκουτσαίοι έπαιρναν και έβαζαν σε μια σούβλα ένα βάτραχο και χτυπούσαν του Μυλωνά το ψητό και έλεγαν το δικό μου πατσώνει το δικό σου γλιδώνει για να τον κάμουν να μιλήση να του πάρουν τη φωνή. Ο Μυλωνάς με τη σούβλα τους έδωσε στο κεφάλι κι αυτοί έφυγαν τον κατήφορο. Γαμοκουτσαίοι είναι οι Καλλικάντζαροι, ''Όλοι κακκοί όλοι κουτσοί, όλοι στραβοί.

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Μια φορά στην τοποθεσία Δερματά (ρέμα με μεγάλο νερό, έπλεναν τα δέρματα εκεί) όταν περνούσαν οι διαβάτες άκουαν τους διαβόλους να παίζουν γκάιντα.Έκανε γάμο οι γαμοκουτσαίοι (οι διαβόλοι, έτσι του λέγαμε) ακολουθούσαν τον κόσμο μέχρι εδώ το χωριό πάνω. Εκεί λαλούσαν τα κοκόρια και φεύγουν.

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Τούρκοι έβγαλαν τα μάτια των εικόνων της εκκλησίας της παλιάς του αγίου Αθανασίου, μόλις προχώρησαν 2 χιλιόμετρα προς Σφηκίαν αρρώστησαν και πέθαναν, άγνωστο από τι αρρώστια. Το ξέρω καλά αρρώστησαν όλοι.

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Εκεί έχει γούρνα και μαζεύει νερό. Έβγαινε εκεί ένα στοιχειό. Μια άλλη μπάρα (λίμνη) έβγαινε ένα άλλο στοιχειό στη θέση Λισκού.Εκεί κάτου καθότανε ένας γέρος είχε μια καλύβα και το στοιχειό που ήταν στη Λισκού πήγαινε στο γέρο και ο γέρος του άφινε φαγητό μπουγάτσα κείνα τα χρόνια. Πιάστηκαν σε μια κόντρα τα δυο στοιχειά-μαλώναν. Όταν εκείνο της Λισκού κατάλαβε ότι θα το εξοντώνει το στοιχειό του Παλιογεφύρου είπε το πρώτο στο γέρο. Κόψε ένα κριάρι παχύ και να κάμης τρία τόπια (κουβάρια) το ξύγκι και όταν έρθη το άλλο και γω θα βλέπω ζόρι τότε να του ρίχνεις ξύγκι. Το έρριξε το ξύγκι τρείς φορές και έτσι κέρδισε το στοιχειό της Λισκού. Και το πρωί όταν πήγ πάλι ζωντανό.

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Η μητέρα μου είδε αυτό το σκυλί που ανέβηκε στο μουλάρι πια μεσάνυχτα που κίνησε για την τοποθεσία ιτεύω, έφθασε μέχρι την Κρανιά, κάθησε εκεί και το σκυλί κατέβηκε και εξαφανίστηκε. Αυτό το είδαν πολλοί.

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Μια φορά τ'αδέρφια μου σκάβαμε να ανοίξουμε πηγάδι για νερό. Εσκάβαμε πολλές μέρες και κάπου βρίκαμε τρία πιθάρια. Δεν τα πειράξαμε και τα ξεχώσαμε σιγά-σιγά και βρίκαμε μέσα κάρβουνα. Ήταν θησαυρός και επειδή τον βρίκαμε και δεν ξέραμε να ρωτήσουμε το στοιχειό που το φύλαγε τα έκαμε κάρβουνα. Το στοιχειό θα ήθελε κάτι να του δώσουμε. Έπρεπε να ξέρουμε πως το ρωτάνε και να του δίναμε ό,τι ζητούσε, αλλά μείς δεν γνωρίζαμεν από τέτοια, ήμαστε μικρά παιδιά τότε.

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Πολλά οι Καζάνας (οικογένεια) άφιναν σε ένα πιάτο φαί και το τάιζαν το στοιχειό εκεί στο πηγάδι.

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Μια φορά στο χωριό μας ήρθε μια που εύρισκε τους θησαυρούς. Όταν έφυγε τότε μάθαμε πως ήταν μάγισσα. Έκατσε σ’ ενός το σπίτι και το βράδυ έβγαινε έξω και κάτι έλεγε. Όταν την ρώτησε αυτός που την είχε, τι κάνει, είπε ότι ψάχνει για το θησαυρό. Ένα βράδυ έβαλε κάτι κορδέλες, στα χέρια της, κόκκινες, άσπρες και βγήκε έξω. Τότε ακούστηκαν φωνές και τραγούδια. Πήγαμε μόλις ξημέρωσε και σ’ ένα χωράφι που αυτή δεν τόξερε βρίκαμε χαραγμένο στο χώμα ένα μεγάλο κύκλο. Τότε αυτή είπε ότι εκεί μέσα είναι τα λεφτά, αλλά δεν βγαίνουν διότι το στοιχειό ζήτησε να συνουσιασθή μαζί της. Έμειναν και κανένας δεν τολμάει να σκάψη. Μπορούν να βγουν μόνο αν κανείς σκάψη άθελά του, αλλά δεν πάει κανενός το μυαλό. Αν το πούμε σε κανένα και πάει αυτός θα πάθη.

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Εδώ στη βρύση κάποιος δικός μας (στη ποντικόφυση) βρήκε τρεις κοπέλλες που ήσαν Νεράϊδες, έβγαιναν κάθε βράδυ και πλένονταν. Είχαν πολλά ασεμικά πάνω τους. Μια ξέχασε ένα μαργαριτάρι, της το πήραν.

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Ήταν ένα νερό εδώ στο κέντρο του χωριού, το πηγάδι του Μουτσάφκο το μπουγάδι, πήγε μια γυναίκα νύχτα, ζύμωνε και πήγε να πάρη νερό, έβαλε το μπραγάτσι (= μπακιρένιο δοχείο με χερούλι) να γεμίση νερό γιατί είχε λίγο νερό. Όταν πήγε για να το πάρη προτού να φτάση στο πηγάδι είδε μια κοπέλλα με ξάπλωχτα μαλλιά, φοβήθηκε και γύρισε πίσω η γυναίκα γιατί ήταν νύχτα, περίμενε καμμιά ώρα και ξαναπήγε και όταν πήγε και πήρε το μπαγάτσι είδε ένα πλεξίδι μέσα στο νερό ολόχρυσο και το πήρε το πήγε στο σπίτι. (μπεχξίδι= πολλές αλυσίδες παράλληλες πούβαζαν οι γυναίκες γύρω γύρω στο κεφάλι (κεφαλόδεσμο). Ακόμη ήταν νύχτα. Αφού πήγε στο σπίτι, άκουσε μια φωνή απόξω από το σπίτι: Ό,τι βρήκες να το πας να το αφίσης γιατί 40 μέρες δεν θα σε βρουν. Το πήγε πίσω, γιατί φοβήθηκε και το έρριξε στη βρύση. Μου τα μολογάει η μάνα μου. Στο ίδιο μέρος είδε σκυλί, το τουφέκισε, και 40 μέρες ήταν άρρωστος. Το πρωΐ βρήκε 3 σταλαματιές αίμα, αλλά 40 μέρες άρρωστος.

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Πολλοί θησαυροί είναι χωμένοι μέσα σε εκκλησίες που τους έθαβαν οι καόγεροι να μη τους βρούν οι κλέφτες.

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

Ήμουνα στο καφενείο. Βγήκα έξω, κοίταξα προς τα κάτου. Το είδα με τα μάτια μου. Σε 500 μέτρα είδα φως σα σφαίρα – μπαλόνι κόκκινο να ανεβαίνη προς τον ουρανό και να χάνεται στη θέση Κάτου Πόδας σε 1500 μέτρα, να χάνεται αυτό το κόκκινο φως, ήταν οι δαιμόνοι.

Date: 1975
Item type: Folk Legend
Creator: Δευτεραίος, Άγγελος Ν.
Place: Rizómata
Institution: Academy of Athens

In St. Paraskevi's church in Rizomata

Date: 1958
Item type: Photo
Place: Rizómata
Institution: Veria Central Public Library

Complex of traditional houses in Rizomata village

Date: 1982
Item type: Photo
Place: Rizómata
Institution: Veria Central Public Library

Τα Φώτα στα Ημαθιώτικα Πιέρια

Date: 2013
Item type: Article
Creator: Τσιαμήτρος, Γιάννης Κ. -- Συγγραφέας
Place: Rizómata
Institution: Veria Central Public Library

Παραδοσιακός γάμος στα Ριζώματα (1)

Date: 2013
Item type: Article
Creator: Τσιαμήτρος, Γιάννης Κ. -- Συγγραφέας
Place: Rizómata
Institution: Veria Central Public Library

Παραδοσιακός γάμος στα Ριζώματα (2)

Date: 2013
Item type: Article
Creator: Τσιαμήτρος, Γιάννης Κ. -- Συγγραφέας
Place: Rizómata
Institution: Veria Central Public Library

Παραδοσιακός γάμος στα Ριζώματα

Date: 2013
Item type: Article
Creator: Τσιαμήτρος, Γιάννης Κ. -- Συγγραφέας
Place: Rizómata
Institution: Veria Central Public Library

Τοπωνύμια Δήμου Μακεδονίδος, πρόγραμμα πολιτιστικών θεμάτων Γυμνασίου Ριζωμάτων 2006-2007

Date: 2007
Place: Rizómata
Institution: Veria Central Public Library

$Στο Καμποχώρι (χωριό) κάποιος ονόματι Μπαντής πέθανε και έγινε βρικόλακας και ότι έλεγεν ο κόσμος να κάμη από βραδύς την άλλη μέρα, δηλαδή να πάνε για σπορά, τότε τα παιδιά πριν τα ετοιμάσουν, το πρωί τα έβρισκαν έτοιμα. Τα ετοίμαζε ο πατέρας τους ο βρυκόλακας, ξαναγκάστηκαν να βάλουν υπάλληλο, γιατί φοβόντουσαν τα παιδιά του. Ρώτηξαν πιο θέλουν να βάλουν εκεί στο σπίτι και βρέθηκε κάποιος Κυριάκος, επάγγελμα τσαγκάρης, τον ήξερα κι εγώ. Αυτός λέει έρχομαι υπάλληλος δεν φοβάμαι. Πάει υπάλληλος και τον έβαλαν να κοιμηθή στο δωμάτιο που πέθανε ο γέρος. Το πρώτο βράδυ βγήκε ο γέρος σαν φάντασμα και του λέει. Εσύ ‘σαι ο νοικοκύρης ; Ναι λέει. Μα στη θέση σου ήμουνα εγώ. Τότε μπορούμε να κάμουμε οι δυό μας παρέα αφού τα παιδιά μου με εγκατέλειψαν από δω να τα εξοντώσης και θα μείνεις εσύ. –Μα πώς να εξοντώσω τα παιδιά σου. –Μα αν δεν τα ξοντώσης αυτά θα εξοντώσουν εμένα. –Πως θα ξοντωθής εσύ. –Υπάρχει ένας μάγος στη Θ\κη που μπορεί να με εξοντώση εμένα. Είπε δηλαδή το μυστικό του στο τσαγκάρη. Του λέει ο τσαγκάρης θα το κάνω την επόμενη. Ο τσαγκάρης όμως πήγε στη Θ/κη να βρή τον μάγο. Τον έφερε το μάγο και ήρθε σε επαφή με τον βρυκόλακα. Ο μάγος του είπε του βρυκόλακα. Έλα να πάμε που έχουμε πανηγύρι. Το πήρε και τον έβαλε σ’ένα δοχείο με καραμέλες, όλο γλυκίσματα, το έβαλε στον ντρουβά με τα γλυκίσματα να τον πάη στο πανηγύρι. Μόλις τον τύλιξε εκεί μέσα τον βρυκόλακα τον έβαλε έξω στο δάσος, να τον φανε τα’αγρίμια. Εκεί τον βρήκαν τον ντρουβά σκαλωμένο στα δέντρα δυο ξυλοκόποι, που πήγαν να κόψουν ξύλα. Πήραν αυτοί τον ντρουβά με τα κουφέτα οι ξυλοκόποι στο σπίτι. Γυναίκα σου φέρανε στο Ρουμάνι καινούργιο ντρουβά με γλυκίσματα. Η γυναίκα λέει να τον πάτε πίσω φοβάμαι. Τότε αυτοί φοβήθηκαν τον έβγαλαν βράδυ έξω και τον κρέμασαν στα μπρόστια (πρωσταίον) δηλαδή στο χαγιάτι, έξω από την πόρτα. Μόλις νύχτωσε καλά, άρχισε το πανηγύρι στα μπρώστια, νταούλια, βιολιά στο σπίτι, μαζεύτηκε ο κόσμος μα πως πανηγύρι σ’αυτό το σπίτι. Μόλις λάλησε ο πετεινός σταμάτησαν τα βιολιά. Μαζεύτηκε ο μαχαλάς δεν έβλεπαν τίποτα και μόνο άκουγαν. Την άλλη μέρα η γυναίκα λέει πάρε τον ντρουβά και πήγαινε τονε ακόμα κάτου από κεί που τον βρήκες.$