Τα σπήλαια είναι ιδιαίτεροι γεωλογικοί σχηματισμοί που έχουν τη μορφή κοιλότητας στο έδαφος. Η δημιουργία τους είναι αποτελέσμα σεισμών και διάβρωσης των πετρωμάτων που προκαλεί το νερό, καθώς εισχωρεί σμιλεύοντας τους χαρακτηριστικούς σχηματισμούς- τους σταλακτίτες και τους σταλαγμίτες που τα κοσμούν και τους προσδίδουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους. Τα σπήλαια ήταν από τους πρώτους τόπους που κατοικήθηκαν από τον άνθρωπο και στην πάροδο των χρόνων λειτούργησαν ως σημαντικοί τόποι λατρείας, για αυτό και σε πολλά από αυτά έχουν βρεθεί σημαντικά ανθρωπολογικά ευρήματα. Επίσης, συχνά σε αυτά απαντώνται ενδημικά είδη πανίδας. Με αυτό τον διττό τους χαρακτήρα αποτελούν σημαντικό μέρος τόσο της φυσικής, όσο και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η χαρτογράφησή τους, η Ελλάδα αριθμεί πάνω από 8.500 καταγεγραμμένα σπήλαια που δεν είναι στο σύνολό τους προσβάσιμα από το κοινό. Ορισμένα από τα σημαντικότερα επισκέψιμα σπήλαια είναι της Μελισσάνης στην Κεφαλονιά, της Αλιστράτης και της Προσοτσάνης στη Μακεδονία, το σπήλαιο Περάματος στα Ιωάννινα της Ηπείρου, το σπήλαιο της Παιανίας στην Αττική, των Λιμνών και του Διρού στην Πελοπόννησο, το Δικταίο Άντρο στην Κρήτη, το Μέγα Σπήλαιο στην Αχαϊα και το Σπήλαιο της Αποκάλυψης στην Πάτμο.
Η θεματική έκθεση περιλαμβάνει τεκμήρια από τους εξής φορείς:
