Το καλοκαίρι του 1944 ο Βάλιας Σεμερτζίδης (1911-1983) έζησε από κοντά την περίφημη «μάχη της σοδειάς», δηλαδή την προσπάθεια του ΕΛΑΣ σε συνεργασία με τον αγροτικό κόσμο της Θεσσαλίας να προστατευτεί η σοδειά του σιταριού από τα στρατεύματα Κατοχής και τους συνεργάτες τους. Τα χωράφια θερίστηκαν νύχτα, ενώ όπου υπήρχε ανάγκη οι αντάρτες δούλευαν μαζί με τους αγρότες στον θερισμό. Σοβαρές μάχες με δυνάμεις του εχθρού δόθηκαν στη Λάρισα, τη Καρδίτσα και τα Φάρσαλα – γεγονός που φανερώνει τη σημασία του ζητήματος αλλά και τη βαρύτητα της επιτυχημένης αυτής προσπάθειας του ΕΑΜ. Ο ζωγράφος φιλοτέχνησε αρκετά σχέδια το 1944 και επέστρεφε κατά καιρούς στο θέμα του θερισμού στις συνθέσεις του. σε σκηνές, όμως, όπως το συγκεκριμένο χαρακτικό, δεν είναι σαφές εάν εικονογραφούνται τα συμβάντα του 1944 ή αν ο καλλιτέχνης εμπνέεται γενικότερα από τον αγροτικό μόχθο. Ούτως ή άλλως, το θέμα του θερισμού αποτελεί διαχρονικά ένα από τα δημοφιλή στην ιστορία της τέχνης, εικονογραφώντας την άμεση και ουσιαστική σχέση του ανθρώπου με τη γη, προκειμένου να εξασφαλίσει την επιβίωσή του. επιπρόσθετα, για τους πολιτικοποιημένους Έλληνες ζωγράφους, η αγροτική εργασία αποτελούσε σημαντικό θέμα. Στη σύνθεση κυριαρχεί, στο πρώτο επίπεδο, η μορφή μιας αγρότισσας που σκύβει και με το δρεπάνι της θερίζει τα στελέχη του σιταριού. Φορά αγροτικά ρούχα και το κεφάλι της καλύπτει μαντήλι, το σώμα της αποδίδεται γερό, δυνατό, οι κινήσεις τις απλές και αποφασιστικές. Δεν εικονίζει, δηλαδή, εδώ ο ζωγράφος ένα πρόσωπο αλλά ένα σύμβολο: την αγρότισσα που καλλιεργεί τη γη. Στο βάθος, πέντε ακόμη γυναίκες εργάζονται στα χωράφια. Πίσω τους, στη γραμμή του ορίζοντα, διακρίνονται χαμηλές βουνοκορφές. Δουλεύοντας μόνο με το άσπρο και το μαύρο, ο ζωγράφος-χαράκτης στήνει μια αριστοτεχνική σύνθεση, που καθορίζεται από τη γραμμή. Το ρεαλιστικό σχέδιο διακρίνεται από τη σχηματοποίηση και ρέπει προς τον εξπρεσιονισμό, αντίληψη που ενισχύει η νευρική γραφή του Σεμερζίδη στην απόδοση των σιτηρών αλλά και του τοπίου.
(EL)
.png){kind=logo}
1 JPEG
