Το έργο παρουσιάζει τον ήρωα Μιλτιάδη Γιαταγάνα, Έλληνα στρατιωτικό και εθνικό αγωνιστή της επανάστασης της Θεσσαλίας, να καταλαμβάνει τον σταθμό της Μυλούνας, όπως αναφέρει και η επιγραφή στο πάνω μέρος: «ο Ηρως Μιλτιάδης Γιαταγάνας κυριεύει τον σταθμόν της Μυλούνας ευρισκόμενους 150 Τούρκους με 90 εύζωνας τρατιώτας 25 Μαΐου 1886». Η σύνθεση ανοίγει αριστερά με τους Εύζωνες να πυροβολούν εναντίον των Τούρκων. Στο βάθος ο σταθμός της Μελούνας φλέγεται. Ο ήρωας Γιαταγάνας εικονίζεται στα δεξιά μεγαλύτερος σε αναλογίες σε σχέση με τις υπόλοιπες μορφές και το κτήριο, λόγω της σπουδαιότητάς του (ιερατική προοπτική). Πατάει το πτώμα ενός Τούρκου και ετοιμάζεται να σκοτώσει έναν άλλο υψώνοντας το τουφέκι του. Ο Θεόφιλος (1867-1934) δημιούργησε πλήθος έργων με ηρωικά θέματα, πολεμικές σκηνές και ήρωες κυρίως από την Επανάσταση του 1821 σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Πρότυπά του ήταν λαϊκές χρωμολιθογραφίες, όπου είχαν διαμορφωθεί και παγιωθεί εικονογραφικοί τύποι ηρώων και μαχών. Ήταν αυτοδίδακτος και υιοθέτησε ένα ύφος με αναφορές στη λαϊκή και τη βυζαντινή ζωγραφική (έλλειψη βάθους, ιερατική προοπτική).
(EL)