Καραγκιόζης

Θέατρο σκιών, μια αγαπημένη λαϊκή παράδοση
Φιγούρα Θεάτρου Σκιών (Καραγκιόζη) από τη συλλογή του ΛΕΜΜ-Θ.,  Μελίδου Κεφαλά Γλυκερία, CC BY-NC-ND 3.0 GR
Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης

Το θέατρο σκιών άκμασε σε πολλά μέρη, στην Κίνα, Ινδία, Περσία και τη Μικρά Ασία. Φαίνεται ότι ήρθε στην ηπειρωτική Ελλάδα από τη Μικρά Ασία κατά την οθωμανική κυριαρχία. Τα ηθικά διδάγματα του θεάτρου σκιών σατιρίζουν τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα της εποχής - μια μορφή κοινωνικού σχολιασμού κατανοητού από ανθρώπους όλων των τάξεων.

Ο κεντρικός χαρακτήρας είναι ο Καραγκιόζης, το όνομα του οποίου αντιπροσωπεύει πλέον το είδος. Ο Καραγκιόζης είναι φτωχός και αμόρφωτος, αλλά στηρίζεται στην πονηριά του και το πνεύμα του για να επιβιώσει, ένας λαϊκός ήρωας για παιδιά και ενήλικες.

Η παράσταση συνοδεύεται συνήθως από έναν τραγουδιστή με μια μικρή ομάδα μουσικών, καθώς και αρκετές φωνές, θόρυβο και πνευματώδη διάλογο. Ενώ υπάρχουν σενάρια και χιλιοειπωμένες ιστορίες, ο καραγκιοζοπαίχτης αυτοσχεδιάζει και προσαρμόζει τις ιστορίες κάθε φορά, σύμφωνα με το κοινό, προσθέτοντας επίκαιρα ή καινούρια αστεία.

Οι μαριονέτες είναι παραδοσιακά κατασκευασμένες από δέρμα καμήλας ή γαϊδουριού. Επεξεργασμένο έως ότου γίνει ημιδιαφανές, το δέρμα κόβεται στο επιθυμητό σχήμα και ζωγραφίζεται με φυτικές χρωστικές ουσίες. Ο καραγκιοζοπαίχτης κινεί τις μαριονέτες χρησιμοποιώντας αποσπώμενες ράβδους, ενώ μεταξύ των μαριονετών και του παίκτη κεριά ή λάμπες ρίχνουν φως στις φιγούρες για να είναι οι σιλουέτες τους ορατές μέσα από το πανί.

Η ξεκαρδιστική κίνηση των χαρακτήρων, οι αθώοι ξυλοδαρμοί, τα περίεργα και σκισμένα ρούχα, τα πονηρά λογοπαίγνια και τα πολυάριθμα γλωσσικά λάθη, κάνουν τον Καραγκιόζη να έχει μια ξεχωριστή θέση στις καρδιές των ελληνικών ακροατηρίων εδώ και δεκαετίες.

Ανακαλύψτε τα  τεκμήρια της θεματικής έκθεσης