use the file or the thumbnail according to the license: CC BY-NC-ND 4.0 GR
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives
Ναός Αγίου Γεωργίου
(EL)
Άγνωστος
(EL)
Inventory number 192192
(EL)
Εφορεία Αρχαιοτήτων Εύβοιας
(EL)
Σε απόσταση δύο χιλιομέτρων βορειοανατολικά του χωριό Γυμνό βρίσκεται ο σταυρεπίστεγος ναός του αγίου Γεωργίου που ανήκει στην κατηγορια Α1 σύμφωνα με την κατάταξη του Ορλάνδου.
Ο αρχιτεκτονικός τύπος του σταυρεπίστεγου ναού απαντά από τον 13ο αιώνα στην Ελλάδα, την περίοδο δηλαδή της Λατινοκρατίας. Πολλά παραδείγματά του εντοπίζονται στον ελλαδικό χώρο, τα οποία κατηγοριοποιήθηκαν αρχικά από τον Α. Ορλάνδο σε τρεις βασικούς τύπους. Ειδικότερα στην κεντρική Εύβοια, ο συγκεκριμένος τύπος επικρατεί στην τοπική ναοδομία από τα τέλη του 13ου αι. έως και τις αρχές του 14ου αι. Τα περισσότερο ευβοϊκά παραδείγματα ανήκουν στην κατηγορία Α1, σύμφωνα με την κατάταξη του Ορλάνδου, και εντοπίζονται στις περιοχές Κύμης-Αυλωναρίου, Αμαρύνθου-Αλιβερίου και λιγότερο στην περιοχή Στενής - Καθενών. Η εξάπλωσή του πιθανόν οφείλεται στη δράση τοπικών συντεχνιών. Κατά κανόνα υιοθετείται σε επαρχιακά μνημεία ενώ παραμένει αρκετά δημοφιλής στο νησί και κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας.
Στη νότια πλευρά του ναού του Αγίου Γεωργίου υπάρχει θρανίο που όμοιό του συναντάμε και στον ναό της Αγίας Θέκλας, στο καθολικό της μονής Ερίων και κυρίως σε υστεροβυζαντινούς ναούς και της εποχής της τουρκοκρατίας. Στις όψεις του μνημείου έχουν εντοιχιστεί spolia, όπως αρχαία πλάκα με την επιγραφή ΚΑΛΛΙΠΟΣ/ΜΕΝΑΛΚΗ, σπόνδυλος μικρού κίονα. Κεραμοπλαστικά κοσμήματα διαμορφώνουν τις όψεις του ναού: οδοντωτές ταινίες, μαίανδρος, κόσμημα που θυμίζει φύλλα δάφνης, το οποίο συναντάμε και στο ναό της Παναγίτσας στη άνω Βάθεια, στο ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον Οξύλιθο και στον Άγιο Δημήτριο ή «Κόκκινη εκκλησία» στο Αλιβέρι. Ο ναός χρονολογείται στο τέλος του 13ου αιώνα ή στις αρχές του 14ου αιώνα.
(EL)