use the file or the thumbnail according to the license: CC BY-NC-ND 4.0 GR Attribution-NonCommercial-NoDerivatives
Κιονόκρανο με την ανάληψη του Μεγάλου Αλεξάνδρου
(EL)
Άγνωστος
(EL)
Κιονόκρανο από πωρόλιθο με πλούσιο ανάγλυφο διάκοσμο. Στη μία όψη αποδίδεται η ανάληψη του μεγάλου Αλεξάνδρου. Στο κέντρο απεικονίζεται ο Αλέξανδρος μετωπικός, ενώ στις δύο πλευρές, εκατέρωθέν του, σε απόλυτη συμμετρία, δύο γρύπες. Στην άλλη πλευρά του κιονόκρανου αποδίδεται γρύπας και στην άλλη πελαργός, που ραμφίζει φίδι. Η παράσταση της ανάληψης του Αλέξανδρου εμπνέεται από τη Μυθιστορία του Αλεξάνδρου, έργο του Ψευδοκαλλισθένη του 3ου αιώνα μ. Χ., το οποίο γνώρισε τεράστια διάδοση κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Στο κείμενο αυτό περιγράφονται πραγματικά ιστορικά γεγονότα συνδυασμένα με θρύλους, δοξασίες και μύθους, αναφορικά με το βίο και την πορεία του Αλεξάνδρου. Αν και η πρωιμότερη σωζόμενη απεικόνιση της Ανάληψης του Αλεξάνδρου μπορεί να χρονολογηθεί το 10ο αι. μ. Χ.-πρόκειται για ένα πλακίδιο κιβωτιδίου από ελεφαντοστό, σήμερα στο Darmstadt της Γερμανίας- εικονογραφικά φαίνεται να αντλεί τα πρότυπά της από τις ιδιαίτερα διαδεδομένες παραστάσεις αποθέωσης επιφανών ανδρών, ηρώων ή και αυτοκρατόρων της ελληνικής και ρωμαϊκής αρχαιότητας. Η σκηνή της Ανάληψης του Αλεξάνδρου ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής, ήδη από τον 10ο αιώνα, στο Βυζαντινό και όχι μόνο κόσμο. Απέκτησε συμβολικό περιεχόμενο και συνδέθηκε με την αυτοκρατορική ιδεολογία, η οποία είδε στο πρόσωπο του Μακεδόνα στρατηλάτη το ιδανικό πρότυπο του μονάρχη-κοσμοκράτορα. Η απεικόνισή της δεν αποπνέει μόνο τον θρίαμβο του Βυζαντινού αυτοκράτορα και της ιδεολογίας του, αλλά εκφράζει και τη θεϊκή προέλευση της εξουσίας του. Η απεικόνιση του γρύπα, θέμα ανατολικής προέλευσης, απαντά συχνά στη βυζαντινή τέχνη. Συνηθισμένη είναι και η απεικόνιση πτηνών που ραμφίζουν φίδι.
(EL)
