δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε όλα τα ψηφιακά αρχεία του τεκμηρίου*
χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης : CC BY-NC-SA 4.0 Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή
Ο νόστος και η ρίζα, η ιδέα του γυρισμού και η ιδέα της καταγωγής, οδηγούν πάντοτε το ένα στο άλλο. Ρίζα και νόστος σημαδεύουν βαθιά το ελληνικό πνεύμα. Η γέννηση της φιλοσοφίας και η τελειωτική ρήξη με τον κόσμο του μύθου, συμπίπτουν με τη σύλληψη της ρίζας ως αρχής. Αν στο μύθο όλα μπορούν να είναι όλα, με τη φιλοσοφία η επικοινωνία παύει να είναι και σύγχυση. Η φιλοσοφία γεννιέται με το Θαλή από τη Μίλητο, που ζητεί την αρχή των όντων στα φυσικά στοιχεία, αλλά εδραιώνεται με τον Αναξίμανδρο που τη συλλαμβάνει ως το άπειρο. Το άπειρο ως αρχή δεν είναι μια απλή παραλλαγή της θέσεως του Θαλή, αλλά η ίδια η απελευθέρωση του πνεύματος, η σχέση μας με τον κόσμο σαν σχέση με την απόσταση, η «σύλληψη» της αποστάσεως. Η ρίζα δεν είναι πια ένα φυσικό γεγονός· γίνεται ρίζα μεταφυσική. Αν η ρίζα είναι το άπειρο, ποιο είναι τότε το νόημα του γυρισμού ; Εδώ πρέπει να γίνη μια παρέκβαση. Ο γυρισμός δεν είναι ένα θέμα της ελληνικής σκέψεως • είναι και θέμα της σύγχρονης φιλοσοφίας. Ο Νίτσε, ο στοχαστής του Αιώνιου Γυρισμού του ίδιου, είναι ο σύγχρονος στοχαστής του γυρισμού. Αυτός όμως ο γυρισμός δεν έχει κατεύθυνση : ο Αιώνιος Γυρισμός του Ίδιου είναι η επανάληψη αυτού που κιόλας έχει γίνει, η επανάληψη μιας συντέλειας, η συντήρηση ενός θανάτου. Γι’ αυτό και ο χρόνος αυτού του γυρισμού είναι ένας χρόνος λήθης, ένα τώρα στη θέση της αιωνιότητας. Αλλά το τώρα είναι ανίκανο στην πραγματικότητα να μας βγάλει από τον χρόνο. Όντας τώρα πάνω στο τώρα, ο χρόνος της λήθης αποκλείει τη θέληση του γυρισμού, γιατί αποκλείει τη θέληση. Η θέληση δεν είναι ποτέ θέληση του τώρα. Έτσι ο Αιώνιος Γυρισμός του ίδιου πέφτει και πάλι στο χρόνο. Εκτός χρόνου είναι μόνο η αιωνιότητα. Η ελληνική εμπειρία της αιωνιότητας είναι η εμπειρία του γυρισμού. Η ελληνική εμπειρία αρχίζει για μας με τον Όμηρο. Η ομηρική ποίηση είναι η ποίηση του γυρισμού. Ο γυρισμός είναι ο νόστος. Ο ήρωας του νόστου είναι ο Οδυσσέας. Είναι αυτός που ζει για το γυρισμό. Ο γυρισμός όμως, όντας γυρισμός στην αρχή, στη ρίζα, είναι γυρισμός που δεν γυρνάει πουθενά. Ο Οδυσσέας δεν γυρνάει ποτέ. Όπου και αν φτάση, το ταξίδι του δεν τελειώνει. Η καταγωγή είναι ατοπία, κάτι που με περιμένει διαρκώς. Ο νόστος τους Οδυσσέα είναι γυρισμός στην αναμονή. Αυτό που περιμένει τον Οδυσσέα είναι το άπειρο. Το άπειρο ως καταγωγή δεν είναι, γιατί είναι από αναμονή. Η ελληνική εμπειρία ως εμπειρία της αναμονής είναι η εμπειρία του απείρου. Το άπειρο είναι αρχή και ρίζα. Η ρίζα είναι η Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι ο γυρισμός.
*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των φορέων περιεχομένου.
Ακαδημία Αθηνών
