Κένταυροι Ι

Κένταυροι Ι (EL)

Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος (EL)

Ο Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος (1916-2003) ήταν ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες χαράκτες του β΄ μισού του 20ού αιώνα, αν και σήμερα το ευρύ κοινό τον γνωρίζει κυρίως από την εικονογράφηση των Αλφαβηταρίων που έκανε για την Α΄ Δημοτικού: του 1949 και ιδίως εκείνου του 1955, που είναι το πιο διάσημο, ίσως, ελληνικό αναγνωστικό. Το 1954 ο καλλιτέχνης έφυγε με υποτροφία για το Παρίσι όπου έμεινα έως το 1958. Σε εκείνη την περίοδο η χαρακτική του άντλησε επιρροές από τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό (κυρίως το έργο του Herni Matisse), ενώ θεματικά τον απασχόλησε η μυθολογία. Σώζονται από εκείνα τα χρόνια δύο συνθέσεις του με θέμα τη γυναίκα-Κένταυρο και το παιδί της, ενώ σε μια άλλη, ο θεός Πάνας παίζει τον αυλό και μπροστά του χορεύουν οι Νύμφες – μισές γυναίκες και μισές ελάφια. Σε άλλες περιπτώσεις ο Γραμματόπουλος ζωγράφισε τις μυθικές Σειρήνες. Τον ενδιέφεραν, δηλαδή, τα μιξογενή όντα, αυτά τα φανταστικά πλάσματα που αποτελούσαν μείξη δύο ή περισσότερων πραγματικών πλασμάτων. Οι Κένταυροι, για παράδειγμα ήταν άγρια όντα που ζούσαν στο βουνό του Πηλίου και ήταν μισοί άνθρωποι (από τη μέση και πάνω) και μισοί άλογα (από τη μέση και κάτω). Όμως, στη συγκεκριμένη ξυλογραφία, ο χαράκτης προχωρεί σε κάποιες αλλαγές σε σχέση με τον αρχαίο μύθο. Απεικονίζει μια μητέρα-Κένταυρο μέσα στη φύση, μπροστά από μια ξύλινη καλύβα. Ολόκληρος ο κορμός της είναι γυναικείος (και τα δύο μπροστινά της πόδια), αλλά από την πλάτη της ξεκινά ένας εντυπωσιακός κορμός αλόγου που καταλήγει σε δύο δυνατά αλογίσια πόδια. Δίπλα της την αγκαλιάζει ένα μικρό ανθρώπινο μωρό, που όμως έχει κεφάλι αλόγου. Παραπέμποντας περισσότερο στον Μινώταυρο, ο νεαρός Κένταυρος είναι ένα ον που δεν αναφερόταν στον αρχαίο μύθο και αποτελεί, εν προκειμένω, ένα παιχνίδι του Γραμματόπουλου με τη μείξη ανθρώπου-ζώου. Η μυθολογική σκηνή δεν έχει κάποιο αφηγηματικό στόχο. Το σχέδιο είναι απλό και δείχνει ότι ο χαράκτης γνώριζε και χρησιμοποίησε αναφορές από την αρχαιότητα (αγγειογραφία) αλλά και τη βυζαντινή ζωγραφική (πλάσιμο σωμάτων), κάνοντας ουσιαστικά ένα παιχνίδι με όλες αυτές τις αναφορές του, που τον ακολουθούν στο διεθνές περιβάλλον μέσα στο οποίο εργάζεται. (EL)

χαρακτική (EL)

ξυλογραφία (EL)

33 × 52,3 εκ. (EL)

1957 (EL)

Πολιτισμός (κουλτούρα) (EL)

Image

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/deed.el

Museum of Modern Greek Art Phodes

Museum of Modern Greek Art Rhodes Digital Collection