δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε το ψηφιακό αρχείο του τεκμηρίου*
χρησιμοποιήστε το ψηφιακό αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης : Public Domain CC0
Ελεύθερο από Περιορισμούς Πνευματικής Ιδιοκτησίας
Ο Γιάννης Κεφαλληνός (1893-1957) γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια και σπούδασε χαρακτική στην Ecole des Beaux Arts του Παρισιού. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους δασκάλους της ελληνικής τέχνης του 20ού αιώνα και συνέβαλε καίρια με το έργο του και κυρίως με τη διδασκαλία στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην ανάπτυξη της ελληνικής χαρακτικής κατά τον Μεσοπόλεμο. Γνώριζε τον Παντελή Πρεβελάκη από την κοινή τους παρουσία στην ΑΣΚΤ, όπου κι οι δύο δίδασκαν ήδη πριν από τον 1940. Το 1945 ο Πρεβελάκης δημοσίευσε το βιβλίο Πάντερμη Κρήτη, με θέμα την Κρητική Επανάσταση του 1866-1869. Τότε ο Κεφαλληνός φιλοτέχνησε τη σύνθεση για την προμετωπίδα του βιβλίου, που πήρε τον τίτλο Πιετά. Εικονίζεται μια κρητικιά μάνα, που κρατά στην αγκαλιά της τον νεκρό γιο της. Εκείνη φοράει την παραδοσιακή ενδυμασία και μαντήλι σκεπάζει τα μαλλιά της, ενώ ο νέος είναι γυμνός από τη μέση και πάνω, φοράει βράκα και μπότες και στο πεσμένο στο πλάι, άψυχο χέρι του, κρατά ένα περίστροφο. Το σχέδιο είναι ρεαλιστικό, ακριβές, με έμφαση στη λεπτομέρεια. Ωστόσο, οι μορφές αποκτούν μια ιδεαλιστική, συμβολική διάσταση – γίνονται σύμβολα που ξεπερνούν τον χώρο και τον χρόνο, φέρνοντας στη μνήμη τους νεκρούς του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, της μάχης της Κρήτης και της Εθνικής Αντίστασης. Εικονογραφικά, ο Κεφαλληνός οικειοποιείται τον τύπο της Πιετά (Pietà, που σημαίνει θλίψη), της σκηνής που είναι δημοφιλής στη δυτικοευρωπαϊκή τέχνη και απεικονίζει την Παναγία να κρατά στην αγκαλιά της τον νεκρό Ιησού. Χρησιμοποιώντας τη χριστιανική εικονογραφία, ο Κεφαλληνός δίνει τον χαρακτήρα του μάρτυρα στους νεκρούς του κρητικού ξεσηκωμού και διεγείρει το συναίσθημα του θεατή. Το έργο είχε εκτεθεί στην Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση του 1948 και είναι ένα από τα πιο γνωστά χαρακτικά της μεταπολεμικής παραγωγής του καλλιτέχνη. Το συγκεκριμένο τύπωμα έχει γίνει από τον Παναγιώτη Γράββαλο, μετά τον θάνατο του Κεφαλληνού και είναι τυπωμένο αντίστροφα (κατοπτρικά) από την πρωτότυπη σύνθεση.
(EL)
*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των φορέων περιεχομένου.