Μπαλκόνι

Μπαλκόνι (EL)

Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας (EL)

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έπειτα από την εκλογή του στην έδρα Ελευθέρου Σχεδίου στο Πολυτεχνείο το 1941, την αναδρομική του έκθεση στο Βρετανικό Συμβούλιο και την ηγετική εμπλοκή του στην καλλιτεχνική ομάδα «Αρμός» που ιδρύθηκε το φθινόπωρο του 1949 με τη συμμετοχή επίσης των Ν. Εγγονόπουλου, Γ. Μόραλη, Γ. Τσαρούχη, Ν. Νικολάου κ.ά., και τέλος, με τη συμμετοχή του στη Μπιενάλε της Βενετίας το 1950 ως εκπρόσωπος της Ελλάδας, ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας (1906-1994) είχε αναδειχθεί στον επιφανέστερο εκφραστή της ευρωπαϊκής πρωτοπορίας στην ελληνική τέχνη. Ο ζωγράφος καταγόταν από οικογένεια Υδραίων και Ψαριανών αγωνιστών του 1821 και πήρε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής στην Αθήνα από τον Κωνσταντίνο Παρθένη. Το 1923 εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Παρίσι, όπου έμεινε με διαλείμματα έως και το 1934. Μαθήτευσε κοντά στον Δ. Γαλάνη, διατηρούσε στενές σχέσεις με τον Κριστιάν Ζερβός και τον Τεριάντ (δυο ελληνικής καταγωγής εκδότες και γκαλερίστες) και συνδέθηκε στενά με σημαντικούς εκπροσώπους της τότε γαλλικής πρωτοπορίας. Όμως, από το 1934 επέστρεψε μόνιμα στην Αθήνα. Το ύφος του επηρεάστηκε καθοριστικά από τον κυβισμό τόσο προπολεμικά όσο και μετά τον Πόλεμο. Μετά το 1950, τα αθηναϊκά μπαλκόνια και το εσωτερικό του εργαστηρίου του στάθηκαν οι δυο κυριότερες θεματικές που τον απασχόλησαν. Στη συγκεκριμένη λιθογραφία (μια ελαιογραφία με το ίδιο θέμα ανήκει σε ιδιωτική συλλογή και το προσχέδιο της σύνθεσης σώζεται σήμερα στην Πινακοθήκη Γκίκα, στο Μουσείο Μπενάκη) εικονίζεται ένα αστικό μπαλκόνι. Πίσω από τα επιβλητικά κιγκλιδώματα, ένα φυτό απλώνει τα φύλλα του στα δεξιά και υφάσματα-απλωμένα ρούχα δημιουργούν με τα σχήματά τους ένα πλήθος αξόνων περιμετρικά του συνθετικού πυρήνα, στον οποίο κυριαρχεί ευδιάκριτη μια σαιζλόνγκ. Έτσι, το αθηναϊκό μπαλκόνι ταυτίζεται με χώρο σχόλης και ρεμβασμού, με τόπο ξεκούρασης ανάμεσα σε φυτά και υφάσματα. Το σχέδιο είναι υπαινικτικό – οι φόρμες διασπώνται σύμφωνα με τις διδαχές του κυβισμού σε επίπεδα και διακοσμητικά μοτίβα, ενώ το χρώμα, δουλεμένο σε πλακάτα επίπεδα, αφήνει την αίσθηση του αφηρημένου ψηφιδωτού. Το χαρακτικό, πιο λιτό από τον φορτωμένο διακοσμητικά μοτίβα πίνακα, αναδεικνύεται σε ένα από τα πιο γοητευτικά ώριμα έργα του σπουδαίου αυτού Έλληνα καλλιτέχνη. (EL)

χαρακτική (EL)

λιθογραφία (EL)

28 × 37,7 εκ. (EL)

1954 (EL)

Πολιτισμός (κουλτούρα) (EL)

Image

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/deed.el

Museum of Modern Greek Art Phodes

Museum of Modern Greek Art Rhodes Digital Collection