Λευκή λήκυθος του Μουσείου Αθηνών

Λευκή λήκυθος του Μουσείου Αθηνών (EL)

Γιάννης Κεφαλληνός (EL)

Για μια τριετία, από το 1953 έως το 1956, ο Γιάννης Κεφαλληνός με τρεις μαθητές-βοηθούς, τους Γιώργη Βαρλάμο, Νίκο Δαμιανάκη και Λουΐζα Μοντεσάντου, εργάστηκαν πάνω στην έκδοση του λευκώματος Δέκα λευκαί λήκυθοι του Μουσείου Αθηνών. Στο λεύκωμα, που τυπώθηκε σε 400 αντίτυπα, παρουσιάζονταν, σε αναπαραγωγή με την πρωτότυπη τεχνική συνδυασμού ξυλογραφίας και χαλκογραφίας, παραστάσεις από λευκές ληκύθους του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Η επιλογή του θέματος βασίστηκε στον θαυμασμό της αρχαιολογικής κοινότητας και των φιλοτέχνων για αυτό το είδος κεραμικής. Διότι μέχρι και την ανακάλυψη των τοιχογραφιών στους τάφους της Βεργίνας, οι λευκές λήκυθοι ήταν το μόνο αρχαιολογικό εύρημα που έδινε μια εικόνα της μνημειακής ζωγραφικής της αρχαιότητας. Οι λευκές λήκυθοι έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλείς στα χρόνια του ελεύθερου ρυθμού (450-420 π.Χ.), ενώ παράγονταν έως και τις αρχές του 4ου αιώνα. Η διακόσμηση πάνω σε αγγεία με λευκό βάθος ήταν μια καινοτομία του αττικού κεραμικού εργαστηρίου, όμως γρήγορα περιορίστηκε σε αγγεία ταφικής χρήσης, αφού τα επιχρίσματα που χρησιμοποιούνταν για να επιτευχθεί η πολυχρωμία απολεπίζονταν εύκολα. Τα σκεύη, λοιπόν, γίνονταν ακατάλληλα για καθημερινή χρήση. Σύντομα, η νέα τεχνική εφαρμόστηκε στα νεκρικά αγγεία και συγκεκριμένα στη λήκυθο (τύπο αγγείου προοριζόμενου για την αποθήκευση ελαιόλαδου που συνόδευε, συνήθως, ανύπαντρες νέες ως κτέρισμα στον τάφο). Πάνω στο λευκό βάθος, οι μορφές ζωγραφίζονται με απαλό ερυθρωπό περίγραμμα, ενώ λεπτομέρειες όπως τα ενδύματα, ταινίες, καπέλα αλλά και σπάνια, τα ίδια τα σώματα γίνονται με έντονα κόκκινα ή πράσινα αλλά και γαλάζια και κίτρινα χρώματα. Η μελαγχολία των θεμάτων, η θλίψη για τον θάνατο, αλλά και η ομορφιά της γραμμής, η ποικιλία των χρωμάτων έκαναν τις ληκύθους εξαιρετικά δημοφιλές θέμα. Και η τόλμη του Κεφαλληνού να δημιουργήσει αντίγραφα των συνθέσεων μεγάλη. Εδώ έχουμε μία παράσταση με τρεις νέες γυναίκες: η καθιστή είναι η νεκρή, την οποία επισκέπτονται δύο άλλες γυναίκες (ζωντανές) φέρνοντάς της προσφορές: η μία αρωματικά έλαια και η άλλη έναν δίσκο με καρπούς. Πρόκειται για το τυπικό θέμα της αρχαίας νεκρικής εικονογραφίας που ονομάζεται «επίσκεψη». (EL)

χαρακτική (EL)

χαλκογραφία (καλέμι), ακουατίντα, ξυλογραφία (EL)

26,9 × 32,5 εκ. (EL)

1953-56 (EL)

Πολιτισμός (κουλτούρα) (EL)

Image

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/deed.el

Museum of Modern Greek Art Phodes

Museum of Modern Greek Art Rhodes Digital Collection