Τον Μάιο του 1950 η νεοσύστατη καλλιτεχνική ομάδα «Στάθμη» διοργάνωσε στο Ζάππειο την α΄ έκθεση τω μελών της. Η ομάδα, που συγκέντρωνε κυρίως καλλιτέχνες οι οποίοι κατά τη διάρκεια της Κατοχής είχαν εμπλακεί άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές της Αριστεράς. Σε αισθητικό επίπεδο, οι καλλιτέχνες της Στάθμης εξέφραζαν μεν τις πρωτοποριακές τάσεις της νεοελληνικής τέχνης, αλλά πρωτίστως από την πλευρά της ελληνικότητας, δηλαδή της στροφής προς την παράδοση και το Βυζάντιο. Ο Σπύρος Βασιλείου (1903-1985) ήταν ένα από τα ηγετικά στελέχη της «Στάθμης» και συμμετείχε σε αυτή την πρώτη έκθεση με πέντε ελαιογραφίες και μια σειρά από υδατογραφίες. Το τραπέζι της Καθαρής Δευτέρας ήταν ένας από αυτούς τους πέντε πίνακες, που είχε εκτεθεί όμως με τον τίτλο Η θέα. Στο αγαπημένο αθηναϊκό τοπίο του Βασιλείου, όπως το έβλεπε από το σπίτι του στην οδό Γουέμπστερ, κάτω από την Ακρόπολη, εικονίζεται ένα μικρό, κυκλικό μεταλλικό τραπέζι. Πάνω του βλέπουμε διάφορα σαρακοστιανά εδέσματα: τη λαγάνα, τις ελιές, τον χαλβά με το αμύγδαλο, τα χόρτα, την πήλινη κανάτα και τα ποτήρια με το κρασί. Κάτω από το τραπέζι ένας πολύχρωμος χαρταετός και ένα ψάθινο καπέλο, στον τοίχο παιδικές ζωγραφιές – σκαριφήματα των δύο κοριτσιών του. Πίσω από τον χαμηλό τοίχο απλώνεται το αθηναϊκό τοπίο – στα αριστερά ένας χαρταετός παγιδευμένος στα καλώδια, ενώ στο βάθος δεσπόζει ο μακρύς όγκος του Υμηττού. Δικαίως το έργο έχει χαρακτηριστεί ως «ένα από τα δυο-τρία πιο σημαντικά του», καθώς αποτελεί την επιτομή των αισθητικών του επιδιώξεων στην αυγή της μεταπολεμικής περιόδου. Ο Βασιλείου, ένας από τους δυναμικούς νέους που τάραξαν τα νερά κατά τη δεκαετία του 1930, πέρασε την Κατοχή χαράσσοντας ξυλογραφίες για την Αντίσταση. Στα χρόνια του 1950, χωρίς να απομακρυνθεί από το ζήτημα της ελληνικότητας, το ιδεολόγημα για τη δημιουργία μιας εθνικής τέχνης εμπνευσμένης από τη λαϊκή και τη βυζαντινή παράδοση, έδωσε στα έργα του μια ωριμότητα που πρόδιδε με σαφήνεια το προσωπικό του ύφος. Είναι όλα τούτα στοιχεία τα οποία κυριαρχούν και στο Τραπέζι.
(EL)
.png){kind=logo}
1 JPEG
