δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε όλα τα ψηφιακά αρχεία του τεκμηρίου*
χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης : CC BY-NC-ND 4.0 GR Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα
Φρούριο Καράμπαμπα
(EL)
Άγνωστος
(EL)
Inventory number 5757
(EL)
Εφορεία Αρχαιοτήτων Εύβοιας
(EL)
Το φρούριο του Καράμπαμπα είναι χτισμένο σε στρατηγική θέση στο φυσικά οχυρωμένο λόφο της Βοιωτικής ακτής που ονομαζόταν των Αγχονών ή της Φούρκας, καθώς ελέγχει το πέρασμα από το βόρειο στον νότιο Ευβοϊκό κόλπο και τη χερσαία επικοινωνία της Εύβοιας με τη Στερεά Ελλάδα. Η σημερινή ονομασία του λόφου οφείλεται σύμφωνα με τον Τούρκο περιηγητή Εβλιά Τσελεμπή στον πασά Καρά Μπαμπά Σουλτάν που είχε ταφεί εκεί. Οικοδομήθηκε στη σημερινή του μορφή στα χρόνια της τουρκικής κυριαρχίας για να ενισχύσει την άμυνα της πόλης λίγο πριν την πολιορκία της Χαλκίδας από τον στρατό του Ενετού Δόγη Francesco Morosini το 1688. Η σημαντική θέση που κατέχει με τη φυσική οχύρωση το καθιστά απόρθητο και φρουρό της ευρύτερης περιοχής και υπήρξε μία από τις βασικές αιτίες για την ενετική αποτυχία. Ο σχεδιασμός του Φρουρίου έγινε από τον στρατιωτικό μηχανικό Girolammo Galoppo από τη Μάντουα, ο οποίος είχε αυτομολήσει στους Τούρκους.
Το φρούριο έχει σχήμα επίμηκες και ακανόνιστο, με άξονα ανατολικά-δυτικά. Διαθέτει τέσσερις προμαχώνες από τους οποίους ο δυτικός και ο ανατολικός είναι πολυγωνικοί και ιδιαίτερα ισχυροί. Η είσοδος στο φρούριο γίνεται από δύο πύλες στα νοτιοανατολικά και στα βόρεια αντίστοιχα. Ο δυτικός προμαχώνας παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, είναι επτάπλευρος με έξι κανονιοθυρίδες στις έξι πλευρές και την είσοδο στην έβδομη. Στο κέντρο του υπάρχει κτιστή κινστέρνα για τη συλλογή των νερών της βροχής από την οροφή, η οποία ταυτόχρονα λειτουργεί και ως στήριξη της οροφής. Ο χώρος γύρω από αυτήν χωρίζεται με έναν κυκλικό τοίχο σε δύο ομόκεντρες κυκλικές πτέρυγες, το κέντρο των οποίων καταλαμβάνει η κινστέρνα.
Ο ανατολικός προμαχώνας αποτελεί το στρατηγικότερο σημείο του φρουρίου καθώς ελέγχει ολόκληρο τον πορθμό του Ευρίπου. Στο χώρο του υπήρχε μικρών διαστάσεων πυριτιδαποθήκη και πιθανόν θα είχε κι αυτός κανονιοθυρίδες. Σε αντίθεση με τους δύο ισχυρούς προμαχώνες, τα τείχη του φρουρίου είναι ισχνά και χαμηλά με μία ζώνη άμυνας. Στέφονται από επάλξεις με συνεχόμενα ημικυκλικά τόξα στα οποία ανοίγονται τουφεκιοθυρίδες. Η πρόσβαση και η κίνηση σε αυτές γινόταν από τον περίδρομο. Η τοιχοποιία αποτελείται από μικρές ορθογωνισμένες πέτρες που τοποθετούνται σε ζώνες με σπασμένες πλίνθους στους αρμούς. Στο εσωτερικό του Φρουρίου δεν διατηρείται κανένα από τα βοηθητικά κτίσματα που πιθανόν θα εξυπηρετούσαν τη λειτουργία του. Υπάρχει μόνο ο Ναός του Προφήτη Ηλία, που χτίστηκε το 1894.
Το φρούριο διατηρείται σε καλή κατάσταση έπειτα από εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης αρχικά τη δεκαετία του 1950 και πιο πρόσφατα τη δεκαετία του 1990, οπότε αποκαταστάθηκε ο δυτικός προμαχώνας και το σύνολο των τειχών. Σήμερα το Φρούριο Καράμπαμπα αποτελεί όχι μόνον ένα σημαντικό επισκέψιμο μνημείο της Χαλκίδας, στο οποίο μάλιστα πραγματοποιούνται την καλοκαιρινή περίοδο αξιόλογες δράσεις πολιτισμού, αλλά συνάμα και ένα τοπόσημο από τη νεώτερη ιστορία της πόλης. Το 2008 πραγματοποιήθηκε η μετατροπή του δυτικού προμαχώνα σε εκθεσιακό χώρο προκειμένου να φιλοξενήσει συλλογή γλυπτών από την πόλη της Χαλκίδας. Η μόνιμη έκθεση με τίτλο «Σπαράγματα μιας πόλης; Έκθεση μεσαιωνικών γλυπτών της Χαλκίδας», περιλαμβάνει περί τα 200 γλυπτά τα οποία χρονολογούνται από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες έως το 19ο αιώνα και προέρχονται από σημαίνοντα εκκλησιαστικά, κοσμικά και ταφικά μνημεία της πόλης.
(EL)
*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των φορέων περιεχομένου.
