Inventory number 185185
(EL)
Εφορεία Αρχαιοτήτων Εύβοιας
(EL)
Το χωριό Βούνοι, 30 χιλιόμετρα ανατολικά της Χαλκίδας, αποτελούσε σημαντικό θρησκευτικό κέντρο, που άκμαζε και επί τουρκοκρατίας, όπως μαρτυρούν οι δύο σωζόμενες βυζαντινές μεγάλων διαστάσεων εκκλησίες, της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
Ο ναός των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου είναι από τους μεγαλύτερους στο νησί. Ανήκει στους σταυρεπίστεγους ναούς, στην κατηγορία Α1, σύμφωνα με την κατάταξη του Ορλάνδου. Σημαντικές ομοιότητες παρουσιάζει ως προς τον τύπο και τη μορφή με τον γειτονικό ναό των Αγίων Αποστόλων. Ο αρχιτεκτονικός τύπος του σταυρεπίστεγου ναού είναι δημιούργημα του 13ου αιώνα, την περίοδο δηλαδή της Λατινοκρατίας στην Ελλάδα. Παραδείγματά του εντοπίζονται πολλά στον ελλαδικό χώρο και κατατάχτηκαν σε τρεις κατηγορίες σύμφωνα με τον Ορλάνδο. Στην κεντρική Εύβοια την περίοδο γύρω στο τέλος του 13ου αι. και στις αρχές του 14ου αι. ο τύπος αυτός κυριαρχεί στην τοπική ναοδομία. Οι περισσότεροι ανήκουν στην κατηγορία Α1, σύμφωνα με την κατάταξη του Ορλάνδου, και εντοπίζονται σε τρεις γεωγραφικές περιοχές: Κύμης-Αυλωναρίου, Αμαρύνθου-Αλιβερίου και τέλος μικρότερος στην περιοχή Στενής - Καθενών.
Ο τύπος αυτός, πιθανόν δείχνει τη δράση τοπικών συντεχνιών για την ανέγερση ναών, και κατά κανόνα υιοθετείται σε επαρχιακά μνημεία. Παραμένει επίσης, αρκετά δημοφιλής στο νησί και επί τουρκοκρατίας.
Στον κυρίως ναό διακρίνονται δύο οικοδομικές φάσεις. Στην πρώτη του 12ου ή 13ου αιώνα ανήκουν τα τμήματα του ναού έως το ύψος των 2,50μ., με μεγάλες ποταμίσιες κυρίως πέτρες και πλίνθους και στη δεύτερη αυτή της Φραγκοκρατίας τα ψηλότερα τμήματα του ναού, χτισμένα με μικρότερες πέτρες, πλίνθους και ασβεστοκονίαμα. Ο ναός φωτίζεται από ένα παράθυρο στο νότιο τοίχο, όπου βρίσκεται κα η θύρα εισόδου ελαφρώς μετατοπισμένη, προς τα δυτικά πιθανώς για να δώσει μεγαλύτερο χώρο μπροστά στο ιερό, όπως συμβαίνει και σε άλλους σταυρεπίστεγους ναούς της Εύβοιας.
(EL)
