δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε το ψηφιακό αρχείο του τεκμηρίου*
χρησιμοποιήστε το ψηφιακό αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης : Public Domain CC0
Ελεύθερο από Περιορισμούς Πνευματικής Ιδιοκτησίας
Ο χορός – μπροστά στο απόσπασμα – 1η του Μάη 1944
(EL)
Ο Ναπολέων Σουκατζίδης γεννήθηκε στην Προύσα το 1909. Στέλεχος του ΚΚΕ είχε συλληφθεί από το καθεστώς Μεταξά το 1937 και ήταν μεταξύ εκείνων των πολιτικών κρατουμένων που παραδόθηκαν από την κατοχική κυβέρνηση στους Γερμανούς. Καθώς ήταν πολύγλωσσος, εκτελούσε χρέη διερμηνέα στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Την 1η Μαΐου 1944, ως αντίποινα στην επίθεση του ΕΛΑΣ στην 41η Μεραρχία Οχυρών και τον θάνατο του υποστράτηγου Φραντς Κρεχ (Franz Krech) στους Μολάους Λακωνίας, επελέγησαν 200 κρατούμενοι για να εκτελεστούν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Μολονότι το όνομα του Σουκατζίδη περιλαμβάνονταν μεταξύ εκείνων που θα εκτελούνταν στην Αθήνα, ο Γερμανός διοικητής του στρατοπέδου Χαϊδαρίου, Καρλ Φίσερ (Karl Fischer) του είπε να παραμείνει στη θέση του – εκείνος αρνήθηκε να πεθάνει άλλος αντ’ αυτού. Τη στιγμή της εκτέλεσης στην Καισαριανή, οι μελλοθάνατοι χόρεψαν μπροστά από το εκτελεστικό απόσπασμα. Αυτό το ιστορικό συμβάν απασχόλησε ιδιαίτερα τον ζωγράφο Βάλια Σεμερτζίδη (1911-1983) τα χρόνια αμέσως πριν από την εκδήλωση της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Μια μεγάλη εκδοχή της σύνθεσης βρίσκεται σήμερα στις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης στην Αθήνα, δωρεά του ίδιου του καλλιτέχνη. Το γεγονός φανερώνει τη σημασία που έδινε στο συγκεκριμένο έργο. Η παραλλαγή στη συλλογή του Μουσείου είναι ελαφρώς μικρότερη από εκείνη της Πινακοθήκης και η φορά της είναι ανεστραμμένη. Αν και ακολουθεί την ίδια ανάπτυξη, έχει λιγότερες λεπτομέρειες που σημαίνει ότι είναι κάποιο από τα τελικά προσχέδια. Εικονίζονται στα δεξιά ο Σουκατζίδης να σέρνει τον χορό, με τα χέρια σηκωμένα ψηλά, και αριστερά του τρεις ακόμη αγωνιστές-μελλοθάνατοι, όλοι αγκαλιασμένοι και αγέρωχοι. Ο πίνακας είναι εκτελεσμένος με την ιδιότυπη μεικτή τεχνική που είχε εφεύρει ο καλλιτέχνης, συνδυάζοντας εκτύπωση (μονοτυπία) και ζωγραφική. Η σκληρή γλώσσα της «ζωγραφισμένης χάραξης» του Σεμερτζίδη μετατρέπει την παράσταση σε ντοκουμέντο και όχι σε «πίνακα» ζωγραφικής, ενώ η χρήση της για το συγκεκριμένο θέμα δείχνει ότι την είχε συλλάβει πρωτίστως για αυτές τις μνημειακές, ηρωικού χαρακτήρα συνθέσεις.
(EL)
*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των φορέων περιεχομένου.
.png){kind=logo}
1 JPEG
