Φορέας προστασίας: Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας
(EL)
Λίθινη στήλη, αποκεκρουμένη στο κάτω μέρος και την άνω δεξιά γωνία, με επιγραφή σε 11 στίχους:
Ἀγαθᾶι τύχαι ἐπι προ [σ]
τάτα Θεσπρωτῶν Ἀλε
ξάνδρου ἱερέος δέ Φυ
σταῖου μηνός Γαμιλί
ου ἀφῆκε Ξένυς Νικάν
ορος Ἰκαδωτος Φάλακ
ρον ἐλεύθερον καί ἀν
έθηκε τᾶι Θέμιτι συν
ευδοκούντων Ἂνδρω
νος τοῦ Νικάνορος [Σω]σ
[- -] Ἀντιγον[- - - - - -]
Η επιγραφή αναφέρεται στην απελευθέρωση του δούλου Φάλακρου από τον κύριό του Ξένυ, γιο του Νίκανορος. Η απελευθέρωση έγινε τον μηνά Γαμίλιο, το έτος κατά το οποίο προστάτης του Κοινού των Θεσπρωτών ήταν ο Αλέξανδρος και ιερέας της Θέμιδος, στην οποία αφιερώθηκε ο δούλος, ήταν ο Φυσταίος. Ανάμεσα στους μάρτυρες που ενέκριναν την πράξη αναφέρεται ο Άνδρων, γιος του Νικάνορος, πιθανότατα αδελφός του Ξένυ και κάποιος πιθανόν με το όνομα Αντίγονος.
Σε πολλές περιπτώσεις η απελευθερωτική πράξη είχε και θρησκευτική διάσταση. Οι δούλοι απελευθερώνονταν υπό την εποπτεία των θεών και αφιερώνονταν σε αυτούς, συχνά με την υποχρέωση να προσφέρουν υπηρεσίες στον ναό τους. Στη συγκεκριμένη επιγραφή ο Φάλακρος αφιερώνεται στη Θέμιδα, που η λατρεία της στα Γίτανα είναι επιβεβαιωμένη.
Η επιγραφή παρέχει πληροφορίες για την πολιτική οργάνωση των Θεσπρωτών. Η ύπαρξη προστάτη, αξιώματος ανάλογου με εκείνου του επώνυμου άρχοντα, υποδηλώνει ότι τα θεσπρωτικά έθνη είχαν πιθανόν συνενωθεί σε έναν ευρύτερο πολιτικό σχηματισμό, το Κοινό των Θεσπρωτών. Το εθνικό Ικαδωτός που προσδιορίζει την καταγωγή του Ξένυ, πιθανόν αντιστοιχεί σε ένα από τα μικρότερα θεσπρωτικά έθνη. Η αναφορά του προστάτη του Κοινού και του ιερέα της Θέμιδας αποτελούσε και χρονολογική υπόμνηση της απελευθερωτικής πράξης. Τέλος, η αναφορά στον κορινθιακό μήνα Γαμίλιο, τον ένατο μήνα του έτους το οποίο ξεκινούσε στις αρχές του φθινοπώρου, βεβαιώνει ότι στην Ήπειρο είχε υιοθετηθεί το κορινθιακό ημερολόγιο ή μία παραλλαγή αυτού, υπό την επίδραση των αποικιών.
(EL)
Archaeological Service / Museum: Ephorate of Antiquities of Thesprotia
(EN)
Stone stele with inscription in 11 lines:
Ἀγαθᾶι τύχαι ἐπι προ [σ]
τάτα Θεσπρωτῶν Ἀλε
ξάνδρου ἱερέος δέ Φυ
σταῖου μηνός Γαμιλί
ου ἀφῆκε Ξένυς Νικάν
ορος Ἰκαδωτος Φάλακ
ρον ἐλεύθερον καί ἀν
έθηκε τᾶι Θέμιτι συν
ευδοκούντων Ἂνδρω
νος τοῦ Νικάνορος [Σω]σ
[- -] Ἀντιγον[- - - - - -]
The inscription refers to the emancipation of the slave Falakros from his master Xenys, son of Nikanor. The act of manumission took place in the month Gamilios, the year in which Alexander was prostates of the Thesprotian League, while the priest of Themis, to whom the slave was dedicated, was Fystaios. The act took place with the joint approval of Andron, son of Nikanor, probably Xenys’ brother, and another person probably named Antigonus.
In many cases manumission had religious connotations. Slaves were freed under the supervision of the gods and dedicated to them, often with the obligation to offer services to their temple. In this inscription, Falakros is dedicated to Themis, whose worship at Gitana is well attested.
The inscription also provides information about the political organisation of the Thesprotians. The existence of a prostates, a position equivalent to that of the eponymous archon (chief magistrate), suggests that the Thesprotian ethne were probably united within a wider political formation, the Koinon (League) of the Thesprotians.
The ethnic name Ikadotos, attributed to Xenys might correspond to one of the smaller Thesprotian ethne. The reference to the prostates of the Koinon and the priest of Themis serves as a chronological reminder of the manumission decree. Finally, the reference to the Corinthian month Gamilios, the ninth month of the year which began in early autumn, confirms that in Epirus they had adopted the Corinthian calendar, or a variant of it, under the influence of the colonies.
(EN)
Φράγμα
