Χαρτογραφώντας τον πολιτισμό της Μικράς Ασίας

Μια περιήγηση στην Ανατολία μέσα από χάρτες
Χάρτης της Μικράς Ασίας.CC BY-NC 4.0
Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη

"...να σε πάω στην πλουμισμένη γη, στο πάτημα του Αλέξαντρου, στο νου των Ηρακλείτων και στων Ομήρων την κλαγγή"  Κωστής Παλαμάς, από το τραγούδι των προσφύγων, 1922


Ο Ελληνισμός στη Μικρά Ασία 

Τόπος συνάντησης Ανατολής και Δύσης, χωνευτήρι πολιτισμών και θρησκειών, η Μικρά Ασία υπήρξε για τον Ελληνισμό επί 30 αιώνες πεδίο δημιουργίας, εμπορίου, τεχνών αλλά και πολλών μαχών.

"Μια είν’ η Πατρίδα των αιμάτων και δραμάτων", όπως την χαρακτήρισε ο ποιητής Κωστής Παλαμάς. Το τραύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής και του ξεριζωμού του ελληνικού στοιχείου, 100 χρόνια μετά, είναι ακόμα νωπό. Στο συλλογικό μας φαντασιακό η αντίπερα όχθη αντιπροσωπεύει την επέκταση του ελληνισμού. Από τα πρώτα ξανοίγματα των Ελλήνων έξω από την πατρίδα, τον Τρωικό Πόλεμο, τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου και την πλούσια κληρονομιά των διαδόχων του, μέχρι το χριστιανισμό και τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, η Ανατολία υπήρξε κοιτίδα ελληνικού πολιτισμού και έδωσε στην ανθρωπότητα γράμματα, τέχνες, επιστήμες και φιλοσοφία. 

Κατά τον Μεσαίωνα, την περίοδο της Ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, γίνεται το μεγαλύτερο και πιο σταθερό Θέμα της αυτοκρατορίας και έπειτα το κέντρο της. Εκεί πρωτοκηρύσσεται το ευαγγέλιο βρίσκοντας γόνιμο έδαφος στο κλίμα θρησκευτικού συγκρητισμού που πλαισιώνει την εθνολογική πολυμορφία της περιοχής. Η ελληνόφωνη Ανατολή γίνεται ο πυρήνας του Χριστιανισμού, αναθρέφοντας πατέρες, θεολόγους και ασκητές.

Η παρακμή του Μεσαιωνικού Ελληνισμού της Μικράς Ασίας ξεκινά με την εισβολή των Σελτζούκων Τούρκων τον 11o αιώνα και τελειώνει με την ίδρυση του Τουρκικού κράτους.

Η Έκθεση

Η θεματική έκθεση αφηγείται την ιστορία της Ανατολίας μέσα από τεκμήρια τοποθετημένα σε διαδραστικό χάρτη.

Στην κάθε τοποθεσία του χάρτη, η οποία εμφανίζει τη σημερινή Τουρκική και τις εναλλακτικές ιστορικές της ονομασίες, θα βρείτε τεκμήρια που φωτίζουν το παρελθόν της Μικράς Ασίας: νομίσματα και αντικείμενα από ανασκαφές, περιηγητικές περιγραφές και εικονογραφήσεις τοπίων, αρχαίων ναών και βυζαντινών μοναστηριών, ιστορικούς χάρτες της περιοχής, παροιμίες, βοτανολόγια (herbaria), προσωπικά αντικείμενα, φορεσιές, και πολλά άλλα. Σχέδια και σκίτσα που απεικονίζουν την καθημερινή ζωή και τις κοινωνικές τάξεις στην Οθωμανική Μικρά Ασία, πλαισιώνονται από βιβλία περιηγητικού και γεωγραφικού ενδιαφέροντος για τη Μικρά Ασία.

Με την εμφάνιση της φωτογραφίας στα τέλη του 19ου, πληθαίνουν οι μαρτυρίες- υπάρχει πλήθος τεκμηρίων για τη Μικρασιατική Εκστρατεία, κυρίως οι φωτογραφίες των πολεμικών ανταποκριτών που ακολούθησαν το στρατό, αλλά και επιστολές, ταχυδρομικές κάρτες και τηλεγραφήματα που φωτίζουν το τελευταίο σκέλος της ιστορίας της μακραίωνης ελληνικής παρουσίας στην Ανατολία.

Δείτε και τις επιμέρους θεματικές εκθέσεις:

Μάθετε περισσότερα :

Ανακαλύψτε τα  τεκμήρια της θεματικής έκθεσης